Gipsplaten
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Gipsplaten zijn plaatelementen met een kern van gips, omhuld met speciaal papier of karton, die in de bouw worden gebruikt voor de afwerking van wanden en plafonds.
Omschrijving
Gipsplaten, ook bekend als gipskartonplaten, zijn een veelgebruikt bouwmateriaal voor binnentoepassingen. De constructie met een gipskern en kartonnen bekleding zorgt voor stabiliteit en maakt de platen relatief licht en eenvoudig te verwerken. Ze worden toegepast op regelwerk van hout of metalen profielen (zoals bij metal-stud wanden) om snel en efficiënt wanden en plafonds te realiseren. Gipsplaten dragen bij aan de brandwerendheid van een constructie doordat het in het gips gebonden water bij verhitting verdampt en zo de temperatuur verlaagt. Ook hebben ze beperkte geluidsisolerende eigenschappen, mede door hun buigslappe karakter en de opbouw in meerlaagse constructies. Hoewel gipsplaten over het algemeen niet bedoeld zijn als dragende elementen, bieden ze een glad oppervlak dat geschikt is voor diverse afwerkingen zoals schilderen, behangen of betegelen. Er bestaan verschillende soorten gipsplaten met specifieke eigenschappen, zoals vochtwerende platen voor natte ruimtes of stucplaten met een aangepaste buitenlaag voor directe bepleistering.
Soorten en uitvoeringen
Gipsplaten zijn verkrijgbaar in diverse soorten en afmetingen. Een belangrijk onderscheid zit in de randafwerking, zoals afgeschuinde kanten (AK) voor een naadloze afwerking met voegenvuller, of ronde kanten (RK) waarbij de voegen zichtbaar blijven. Er zijn ook platen met vierzijdig afgeschuinde kanten (4xAK). Naast standaard gipskartonplaten bestaan er gespecialiseerde varianten zoals vochtwerende gipsplaten (vaak herkenbaar aan een groene of blauwe kleur) voor toepassing in vochtige ruimtes zoals badkamers, brandwerende gipsplaten met verbeterde weerstand tegen vuur (soms versterkt met glasvezels), en stucplaten die speciaal zijn ontworpen voor directe bepleistering zonder voorstrijkmiddel. Gipskartonplaten worden gemaakt van gips met een kartonnen toplaag, wat ze licht en goed verwerkbaar maakt. Gipsvezelplaten, daarentegen, worden onder hoge druk geperst uit een mengsel van gips en papiervezels, wat resulteert in een sterker en stootvaster, maar ook zwaarder materiaal.
Toepassing en verwerking
Gipsplaten worden voornamelijk toegepast voor het maken van niet-dragende binnenwanden, scheidingswanden, voorzetwanden en plafonds. Ze worden meestal bevestigd op een onderconstructie van houten balkjes of metalen U-vormige profielen, vaak aangeduid als een metal stud constructie. De bevestiging gebeurt doorgaans met speciale gipsplaatschroeven die een trompetvormige kop hebben. Voor een strakke afwerking van gipsplaten met afgeschuinde kanten worden de naden opgevuld met een voegenvuller. Gipsplaten met ronde kanten worden vaak gebruikt op plaatsen waar de voegen zichtbaar mogen blijven. In vochtige ruimtes dienen speciaal geïmpregneerde, vochtwerende gipsplaten te worden gebruikt. Na montage kunnen gipsplaten verder worden afgewerkt met verf, behang of tegels.
Vergelijkbare termen
Gipskartonplaten
Gebruikte bronnen: