Fels
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een fels is een verbindingstechniek waarbij de randen van dun plaatmateriaal, meestal metaal, in elkaar worden gevouwen en aangedrukt om een waterdichte en duurzame naad te creëren.
Omschrijving
De felstechniek, ook wel omzetten of ombuigen genoemd, wordt veel toegepast in de metaalbewerking, met name voor dak- en gevelbekleding en goten van zink, koper, lood of staal. Bij deze methode worden de platen niet doorboord door bijvoorbeeld schroeven, wat bijdraagt aan de waterdichtheid. Er zijn verschillende soorten felsverbindingen, zoals de staande fels en de liggende fels. Staande felsen, met een opstaande rand, worden vaak gebruikt bij metalen daken, zeker bij lagere dakhellingen, omdat ze zorgen voor een goede afvoer van regenwater. Liggende felsen komen meer voor bij gevels of daken met een grotere hellingshoek. Het felsen kan zowel handmatig als machinaal gebeuren, waarbij machines zorgen voor een snelle en precieze uitvoering. De verbinding draagt bij aan zowel de functionaliteit, zoals waterdichtheid en het opvangen van thermische uitzetting, als de esthetiek door een strak lijnenspel zonder zichtbare bevestigingsmiddelen.
Toepassingen en Typen Felsverbindingen
Felsverbindingen worden veelvuldig toegepast in de bouw voor metalen dakbedekking en gevelbekleding. Materialen zoals zink, koper, lood, en staal kunnen worden gefelst. Bij metalen dakbedekking zorgt de felsnaad voor een waterdichte aansluiting tussen de verschillende delen en maakt het mogelijk dat het metaal kan werken bij temperatuurveranderingen. Staande felsen zijn opstaande verbindingen die vaak worden gebruikt op daken, met name bij hellingen vanaf 3 graden. Dubbele staande felsen worden aanbevolen bij dakhellingen tussen de 3° en 25°, terwijl een enkele staande fels volstaat vanaf 25°. Liggende felsen worden ook toegepast, onder andere bij losanges (ruitvormige metalen plaatjes) op daken en gevels met een helling vanaf 30°.
Verwerking
Het felsen is een metaalbewerkingstechniek waarbij de randen van plaatmateriaal in elkaar worden gevouwen en aangedrukt. Dit kan handmatig gebeuren met gereedschap zoals een plooitang, of machinaal met behulp van felsmachines. Bij de montage van bijvoorbeeld een felsdak worden de metalen banen met behulp van klangen op de ondergrond bevestigd. Deze klangen, die op het draagvlak worden vernageld, worden meegefelst in de verbinding en zijn aan de buitenkant niet zichtbaar, wat bijdraagt aan een strak uiterlijk. Zowel vaste klangen om de bedekking te fixeren als schuifklangen om uitzetting mogelijk te maken, worden gebruikt.
Vergelijkbare termen
Staande naad
Gebruikte bronnen: