Elektriciteitscentrale
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een elektriciteitscentrale is een installatie of fabriek die is ingericht voor de centrale opwekking van elektriciteit.
Omschrijving
Elektriciteitscentrales zijn cruciale onderdelen van de energievoorziening. Ze zetten verschillende vormen van primaire energie om in elektrische energie door middel van een generator die wisselspanning produceert. Veel voorkomende typen centrales, zoals kolen-, gas- en kerncentrales, wekken warmte op door verbranding of kernreacties. Deze warmte wordt gebruikt om water om te zetten in stoom onder hoge druk, die vervolgens een turbine aandrijft. De draaiende turbine brengt op zijn beurt een generator in beweging die elektriciteit produceert. Naast deze thermische centrales zijn er ook centrales die direct gebruik maken van natuurlijke elementen, zoals waterkrachtcentrales die de energie van stromend water benutten of zonneparken die zonlicht omzetten in elektriciteit.
Werking
De meest gebruikte methode in elektriciteitscentrales, met name thermische centrales (kolen, gas, kernenergie), is het opwekken van stoom. Brandstof wordt verbrand (of bij kernenergie vindt splijting plaats) om water te verwarmen. Dit water wordt onder hoge druk omgezet in stoom. De stoom wordt vervolgens door een turbine geperst, waardoor deze gaat draaien. De as van de turbine is gekoppeld aan een generator, die door de draaiende beweging elektriciteit opwekt. De opgewekte elektriciteit heeft doorgaans een spanning van rond de 20.000 volt en wordt via transformatoren omgezet naar hoogspanning voor transport via het elektriciteitsnetwerk.
Typen Elektriciteitscentrales
Er bestaan diverse soorten elektriciteitscentrales, ingedeeld naar de gebruikte energiebron en opwekkingstechnologie. Voorbeelden zijn centrales die fossiele brandstoffen verbranden (kolen-, gas- en oliecentrales), kerncentrales die warmte uit kernsplijting gebruiken, en centrales die hernieuwbare bronnen benutten zoals waterkrachtcentrales, windturbines en zonne-energiecentrales (zonneparken). Sommige centrales, zoals warmte-krachtcentrales (WKC), wekken naast elektriciteit ook nuttige warmte op voor bijvoorbeeld stadsverwarming, wat het totale rendement verhoogt.
Vergelijkbare termen
Energiecentrale
Gebruikte bronnen: