Driehoeksmeting
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Driehoeksmeting, ook wel triangulatie genoemd, is een meetmethode in de landmeetkunde waarbij door het meten van hoeken en minstens één bekende afstand (basislijn) de posities van andere punten worden bepaald, gebruikmakend van de eigenschappen van driehoeken.
Omschrijving
Bij driehoeksmeting wordt een gebied opgemeten door een netwerk van driehoeken te vormen. De hoekpunten van deze driehoeken zijn bestaande objecten of speciaal geplaatste punten in het terrein, zoals kerktorens of meetpunten. Het principe berust op het feit dat een driehoek volledig bepaald is als één zijde en de aanliggende hoeken bekend zijn. Door vanuit bekende punten hoeken naar onbekende punten te meten en minstens één afstand (de basislijn) nauwkeurig te meten, kunnen met goniometrische formules, zoals de sinusregel, de overige afstanden en posities worden berekend. Dit maakt het mogelijk om grote gebieden op te meten waarbij niet alle afstanden direct gemeten hoeven te worden. De methode wordt onder andere toegepast in terreinmetingen, landmetingen en bij het uitzetten van bouwprojecten. Nauwkeurigheid is essentieel om fouten te voorkomen.
Historische context en ontwikkeling
De driehoeksmeting werd voor het eerst beschreven door Gemma Frisius (1508-1555) en in de praktijk gebracht door Jacob van Deventer (1505-1575). Later werd de techniek verfijnd door Willebrord Snellius (1580–1626), die de term ook introduceerde, en in de 19e eeuw door Carl Friedrich Gauss. Snellius gebruikte de methode onder andere voor het opmeten van afstanden tussen steden, waarbij slechts een kleine basislijn handmatig werd gemeten en de rest door middel van driehoeksmeting werd berekend.
Toepassingen in de bouw en landmeetkunde
Driehoeksmeting is een fundamentele techniek in de landmeetkunde voor het nauwkeurig in kaart brengen van het aardoppervlak. Het wordt gebruikt voor het bepalen van de afmetingen, posities en grenzen van landpercelen en structuren. In de bouw wordt driehoeksmeting toegepast voor terreinmetingen, het uitzetten van bouwprojecten en bij sterkteberekeningen. Ook moderne technieken zoals Terrestrial Laser Scanning maken gebruik van het principe van triangulatie om de omgeving in kaart te brengen. Het Nederlandse Rijksdriehoeksstelsel (RD) is gebaseerd op een netwerk van ongeveer 5.600 RD-punten waarvan de coördinaten zijn bepaald met behulp van driehoeksmeting.
Gebruikte bronnen: