Draagvermogen van een heipaal
Laatst bijgewerkt: 28-12-2025
Definitie
Het draagvermogen van een heipaal is de maximale belasting die een heipaal kan opnemen en veilig kan overbrengen naar draagkrachtige ondergrondlagen, zonder dat er onaanvaardbare zettingen of bezwijken optreden.
Omschrijving
Heipalen vormen de basis van een paalfundering en worden toegepast wanneer de bovenste grondlagen onvoldoende draagkracht bezitten om het gewicht van een bouwwerk te dragen. Het draagvermogen van een heipaal wordt bepaald door de weerstand die de paal ondervindt van de omliggende grond en de onderliggende draagkrachtige laag. Deze weerstand is een combinatie van de puntweerstand en de schachtwrijving, ook wel kleef genoemd. De exacte bepaling van het draagvermogen is cruciaal voor de stabiliteit en veiligheid van elk bouwwerk en wordt vastgesteld aan de hand van uitgebreid grondonderzoek, zoals sonderingen.
Componenten van draagvermogen
Het totale draagvermogen van een heipaal bestaat hoofdzakelijk uit twee componenten: de paalpuntweerstand en de schachtwrijving (kleef). De paalpuntweerstand ontstaat wanneer de paalpunt rust op een dieper gelegen draagkrachtige laag, zoals een stevige zandlaag. De schachtwrijving, of positieve kleef, is de weerstand die ontstaat langs het oppervlak van de paalschacht door wrijving en adhesie met de omliggende grondlagen. Vooral taps toelopende houten heipalen benutten deze schachtwrijving effectief. Samen bepalen de puntweerstand en de positieve kleef het nuttige draagvermogen van de paal.
Bepaling en factoren
De bepaling van het draagvermogen van een heipaal gebeurt in Nederland vrijwel uitsluitend met behulp van sonderingen. Hierbij wordt een conus de grond ingedrukt om de weerstand van de verschillende grondlagen te meten. Aan de hand van de sondeergrafieken, eventueel met methoden zoals die van Ir. Koppejan, kan het draagvermogen van de paalpunt en de kleef worden berekend. De manier van aanbrengen (grondverdringend of niet-grondverdringend) beïnvloedt eveneens het draagvermogen, waarbij grondverdringende palen doorgaans een groter draagvermogen hebben. Belangrijk is ook het fenomeen 'negatieve kleef', waarbij zakkende grondlagen langs de paal een neerwaartse belasting veroorzaken, wat de effectieve draagkracht van de paal vermindert.
Gebruikte bronnen: