Dijkdoorbraak
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een dijkdoorbraak is het bezwijken van een waterkering, waardoor water door de dijk stroomt en het achterliggende gebied overstroomt.
Omschrijving
Een dijkdoorbraak vindt plaats wanneer een deel van het dijklichaam wegspoelt of afschuift. Dit kan verschillende oorzaken hebben, waaronder overloop van water over de dijk, golfoverslag, instabiliteit van het grondlichaam of erosie van het binnentalud. Ook het fenomeen piping, waarbij zandmeevoerend water onder de dijk door stroomt, kan leiden tot een doorbraak. Dijkdoorbraken worden niet uitsluitend veroorzaakt door hoogwater; ook zettingsvloeiing van de ondergrond bij lage waterstanden of uitgedroogd veen bij veenkaden kunnen een oorzaak zijn. In het verleden werden dijkdoorbraken soms opzettelijk veroorzaakt als militaire strategie, wat resulteerde in het ontstaan van kreken en geulen.
Oorzaken
Mogelijke oorzaken van een dijkdoorbraak zijn onder meer overloop en golfoverslag, afschuiving van het binnentalud, erosie door beschadiging van de bekleding en piping. Droogte kan ook bijdragen aan dijkdoorbraken, met name bij veendijken, doordat het veen uitdroogt en het gewicht verliest, en de druk van het onderliggende grondwater de dijk kan opduwen. Slecht onderhoud, ophoping van ijsschotsen en te veel bochten afsnijden van een rivier (kanalisatie) worden eveneens genoemd als oorzaken.
Gevolgen
De gevolgen van een dijkdoorbraak zijn afhankelijk van het achtergelegen gebied en de waterstand. Overstromingen als gevolg van een dijkdoorbraak kunnen leiden tot aanzienlijke schade aan gebouwen en infrastructuur, verlies van persoonlijke bezittingen en in het ergste geval slachtoffers. Naast directe schade kan een overstroming ook vitale functies zoals drinkwater- en elektriciteitsvoorziening verstoren. Langs rivier- en zeedijken kunnen dijkdoorbraken leiden tot de vorming van wielen (kolken), diepe plassen achter de dijk ontstaan door de kracht van het kolkende water.
Vergelijkbare termen
Overstroming
Gebruikte bronnen: