Deurscharnier
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een deurscharnier is een essentieel metalen onderdeel van hang- en sluitwerk dat ervoor zorgt dat een deur, raam of luik kan draaien ten opzichte van het kozijn of een ander vast punt.
Omschrijving
Deurscharnieren worden gebruikt om deuren op te hangen in een kozijn, zowel binnen als buiten. Ze zorgen voor een soepele draaibeweging van de deur. Een standaard scharnier bestaat vaak uit twee platte, metalen delen, 'vleugels' genoemd, die door middel van een 'pen' met elkaar verbonden zijn. De ene vleugel wordt aan de deur bevestigd en de andere aan het kozijn. Er zijn diverse soorten deurscharnieren, afhankelijk van de toepassing, het gewicht en de functionaliteit van de deur.
Onderdelen en werking
Een typisch deurscharnier bestaat uit twee 'vleugels' (platte platen met schroefgaten) die worden samengehouden door een 'pen'. De vleugels worden bevestigd aan respectievelijk de deur en het kozijn. Door de pen kunnen de vleugels ten opzichte van elkaar draaien, waardoor de deur geopend of gesloten kan worden. Bij sommige scharnieren, zoals paumelles, is de pen uitneembaar, waardoor de deur eenvoudig uit het kozijn getild kan worden. Kogellagerscharnieren bevatten kogellagers tussen de vleugeldelen om wrijving te verminderen en een soepelere beweging te garanderen, vooral bij zwaardere deuren. Veiligheidsscharnieren kunnen voorzien zijn van dievenklauwen om te voorkomen dat de deur uit de scharnieren gelicht kan worden bij verwijdering van de pen.
Soorten deurscharnieren
Er bestaat een breed scala aan deurscharnieren voor diverse toepassingen. Enkele veelvoorkomende soorten zijn: paumelles (vaak gebruikt voor binnendeuren, met uitneembare pen), kogellagerscharnieren (voor zwaardere deuren en buitendeuren), bommerscharnieren (met veer voor automatisch sluiten, soms dubbelwerkend voor deuren die naar twee kanten opendraaien), pianoscharnieren (lange, smalle scharnieren voor bijvoorbeeld kleppen of lange deuren), inboorscharnieren (onzichtbaar bij gesloten deur), en veiligheidsscharnieren (met inbraakwerende eigenschappen). De keuze van het scharnier hangt af van factoren zoals het gewicht van de deur, de draairichting, de gewenste functionaliteit (bijvoorbeeld automatisch sluiten) en esthetische overwegingen.
Vergelijkbare termen
Scharnierpen
Gebruikte bronnen: