Cryopeg
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een cryopeg is een ondergrondse laag onbevroren grond die permanent cryotisch is, maar vloeibaar blijft door het hoge zoutgehalte van het poriewater.
Omschrijving
Cryopegs zijn te vinden binnen permafrostgebieden en vormen een deel van de permanent bevroren ondergrond. Het bijzondere is dat het water in deze lagen niet bevriest, ondanks de temperaturen onder het vriespunt. Dit komt door de vriespuntverlaging die wordt veroorzaakt door de opgeloste zouten in het water. Ze worden beschreven als lenzen van overkoeld zout water of als een laag onbevroren grond met een hoog zoutgehalte binnen de permafrost.
Soorten en voorkomen
Er kunnen verschillende soorten cryopegs worden onderscheiden op basis van hun positie ten opzichte van de permafrost. Een basale cryopeg bevindt zich aan de basis van de permafrost, terwijl een geïsoleerde cryopeg volledig omgeven is door permanent bevroren grond. Mariene cryopegs komen voor in kust- of onderzeese permafrostgebieden en kunnen zowel basaals als geïsoleerd zijn. Cryopegs kunnen onder druk staan, inclusief artesische druk.
Kenmerken en belang
Cryopegs vormen een uniek habitat op aarde met permanent subzero temperaturen, hoge saliniteit en isolatie van externe invloeden gedurende geologische tijdperken. Ze bevatten micro-organismen zoals bacteriën. De aanwezigheid van cryopegs, samen met methaanhydraten, wordt in verband gebracht met de vorming van gasemissiekraters in Siberië. Oppervlakkig smeltwater kan door osmose in de cryopeg terechtkomen, wat leidt tot uitzetting en barsten in de bovenliggende permafrost, en uiteindelijk tot een snelle explosie door de drukdaling in de methaanhydraten eronder.
Vergelijkbare termen
Permafrost
Gebruikte bronnen: