Buitenhuis
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een buitenhuis is een woning buiten de stad, vaak gebruikt als zomer- of tweede verblijf.
Omschrijving
Een buitenhuis, ook wel buitenplaats, landhuis of hofstede genoemd, is van oudsher een woning die rijke stedelingen vanaf het einde van de zestiende eeuw lieten bouwen om de drukte, stank en onhygiënische omstandigheden in de stad tijdens de zomermaanden te ontvluchten. Deze huizen zijn meestal vrijstaand en gelegen in een landelijke of natuurrijke omgeving, zoals aan een rivier, in bossen of bij meren. Naast het woongedeelte voor de eigenaar, dat kon variëren van een eenvoudige herenkamer in een boerderij tot een luxueus landhuis, maakte vaak ook een boerderij deel uit van het landgoed. De pachter van de boerderij verzorgde het land en leverde producten aan de bewoners van het buitenhuis. In latere eeuwen, met toenemende welvaart, ontstonden ook kleinere buitenhuizen en villa's die specifiek gericht waren op comfort, licht, lucht en ruimte.
Historische context
De traditie van buitenhuizen ontstond in Nederland in de Gouden Eeuw, waarbij welgestelde kooplieden en patriciërs investeerden in landhuizen buiten de stad. Deze buitenhuizen, soms aangeduid als lusthoven of huizen van plaisantie, dienden als zomerverblijven en weerspiegelden de status van de eigenaar. Naast ontspanning en recreatie speelden buitenplaatsen soms ook een rol in de botanie, waarbij eigenaren zich bezighielden met de aankweek van bijzondere planten. In de 16e en 17e eeuw werden voormalige opslagplaatsen voor graan, spieker genaamd, soms omgebouwd tot buitenhuis voor adellijke families.
Architectuur en kenmerken
Buitenhuisarchitectuur kent geen eenduidige stijl en is beïnvloed door verschillende stromingen en tijdperken. Kenmerken kunnen variëren van klassieke elementen en symmetrische tuinen in de barokperiode tot meer functionalistische en modernistische ontwerpen later in de 20e eeuw. Ruimte, comfort, frisse lucht en een verbinding met de natuur zijn veelvoorkomende aspecten. Grote buitenhuizen of landhuizen kunnen beschikken over een corps de logis, het hoofddeel van het gebouw.
Vergelijkbare termen
Landhuis
Gebruikte bronnen: