Breukrek
Laatst bijgewerkt: 28-12-2025
Definitie
Breukrek is de maximale relatieve vervorming (rek) die een materiaal kan ondergaan voordat breuk optreedt onder mechanische spanning.
Omschrijving
Breukrek, ook wel 'rek bij breuk' of 'ultimate tensile strain' genoemd, is een fundamentele materiaaleigenschap die de ductiliteit of vervormbaarheid van een materiaal kenmerkt. Het wordt uitgedrukt als een percentage van de oorspronkelijke lengte en geeft aan hoeveel een materiaal kan uitrekken of vervormen voordat het fysiek scheurt of breekt. Deze waarde is cruciaal voor het ontwerpen van constructies en de materiaalkeuze, omdat het inzicht geeft in de tolerantie van een materiaal voor vervorming. Bij jong beton bijvoorbeeld, is er een kritieke periode waarin de sterkte nog gering is, maar de vervormbaarheid door hydratatie sterk afneemt, wat leidt tot een zeer kleine breukrek en een hoge kans op scheurvorming bij volumeveranderingen.
Meten en Materiaalgedrag
De breukrek wordt doorgaans bepaald met behulp van een trekproef, een gestandaardiseerde destructieve test waarbij een materiaalmonster tot breuk wordt belast. Tijdens deze proef wordt een spanning-rekdiagram opgesteld, waaruit de rek bij breuk (εf) kan worden afgelezen. De berekeningsformule is: Rek bij breuk = (breeklengte - oorspronkelijke lengte) / oorspronkelijke lengte × 100%.
Materialen met een hoge breukrek worden als taai beschouwd en kunnen aanzienlijk plastisch vervormen voordat ze bezwijken, zoals de meeste metalen en sommige kunststoffen (bijvoorbeeld elastomeren met een breukrek tussen 100 en 800%). Brosse materialen, zoals beton, steen of gietijzer, vertonen daarentegen een zeer lage breukrek en breken vaak abrupt zonder veel voorafgaande plastische vervorming. Het begrip breukrek is essentieel om het onderscheid te maken tussen taai en bros gedrag, wat van groot belang is voor de veiligheid en functionaliteit van bouwconstructies.
Gebruikte bronnen: