Bouwvergunningvrij
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Bouwvergunningvrij bouwen betekent dat voor bepaalde bouwwerken of verbouwingen geen omgevingsvergunning voor bouwen nodig is, mits aan specifieke voorwaarden wordt voldaan.
Omschrijving
Tot 1 januari 2024 werd de term 'bouwvergunningvrij' gebruikt, die betrekking had op bouwen zonder bouwvergunning volgens de Woningwet. Met de invoering van de Omgevingswet per 1 januari 2024 is dit concept overgegaan naar 'vergunningvrij bouwen' onder de Omgevingswet. Dit houdt in dat voor bepaalde bouwactiviteiten geen omgevingsvergunning nodig is. Dit kan zowel gelden voor de 'technische bouwactiviteit' (gericht op veiligheid, duurzaamheid en gebruik) als de 'omgevingsplanactiviteit' (gericht op ruimtelijke aspecten zoals uiterlijk en functie). Hoewel geen vergunning vereist is, moeten bouwwerken wel voldoen aan de regels uit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) en het burenrecht. Vergunningvrij bouwen betekent dus niet 'regelvrij' bouwen. De specifieke voorwaarden voor vergunningvrij bouwen zijn vastgelegd in het Bbl en het tijdelijk deel van het omgevingsplan van de gemeente. Voorbeelden van bouwwerken die onder voorwaarden vergunningvrij gebouwd mogen worden, zijn dakkapellen op het achterdakvlak, bijgebouwen en aanbouwen in het achtererfgebied, en kleine bouwwerken zoals schuurtjes of carports.
Vergunningcheck en regelgeving
Om te bepalen of een bouwplan vergunningvrij is, kan een vergunningcheck worden gedaan via het Omgevingsloket. Hier zijn de landelijke en eventuele gemeentelijke regels inzichtelijk. Ook al is een bouwactiviteit vergunningvrij, deze moet altijd voldoen aan de bouwtechnische regels zoals vastgelegd in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Gemeenten controleren voorafgaand bij vergunningvrije projecten niet of aan alle wettelijke eisen wordt voldaan, maar de verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de bouwer. Er geldt ook een zorgplicht, bijvoorbeeld ten aanzien van beschermde diersoorten.
Bijbehorende bouwwerken
Een veelvoorkomende categorie van vergunningvrij bouwen betreft bijbehorende bouwwerken. Dit zijn uitbreidingen van een hoofdgebouw of functioneel daarmee verbonden gebouwen of andere bouwwerken met een dak, die zich op hetzelfde perceel bevinden en waarvan het gebruik ten dienste staat van het hoofdgebouw. Denk hierbij aan aanbouwen, uitbouwen, garages, schuren, tuinhuisjes en carports bij woningen, of uitbouwen, aanbouwen of vrijstaande gebouwen zoals kantoorunits of opslagcontainers bij utiliteitsgebouwen. De mogelijkheid om deze vergunningvrij te bouwen hangt af van factoren zoals de plaats op het erf (vooral in het achtererfgebied is meer mogelijk), de omvang, hoogte en het beoogde gebruik. Er gelden specifieke maximale hoogtes en afstanden tot perceelgrenzen.
Vergelijkbare termen
Bouwvergunningvrij bouwen
Gebruikte bronnen: