Boomspiegel
Laatst bijgewerkt: 28-12-2025
Definitie
Een boomspiegel, ook wel boomkrans genoemd, is het open stuk grond direct rondom de stam van een boom dat dient voor de opname van water, lucht en voedingsstoffen door de wortels.
Omschrijving
De boomspiegel is een essentieel onderdeel voor de gezonde groei van bomen, met name jonge aanplant, doordat het de wortels toegang geeft tot vitale elementen die anders door bestrating of dichte begroeiing zouden worden belemmerd. Hoewel de ideale omvang van een boomspiegel overeenkomt met de projectie van de boomkroon, is dit in stedelijke omgevingen vaak niet haalbaar. De inrichting kan variëren van kale, omgewoelde aarde tot bedekking met halfverharding, planten of boomroosters.
Soorten en Vormen
Boomspiegels kunnen verschillende vormen aannemen, zoals rond, rechthoekig of vierkant, waarbij de laatste twee vaak worden toegepast voor een efficiëntere aanleg van bestratingen. Ze kunnen bestaan uit eenvoudig omgewoelde aarde, wat voordelen biedt voor luchtcirculatie en bemesting, en het maaien van gras vergemakkelijkt. In stedelijke gebieden worden boomspiegels soms bedekt met halfverharding of open asfaltachtige bedekking om beloopbaarheid te faciliteren, hoewel dit als minder esthetisch kan worden ervaren. Een andere variant is de beplante boomspiegel, die bijdraagt aan biodiversiteit door bijen en vlinders aan te trekken, en de uitstraling van de straat verbetert. Ter bescherming tegen vertrapping of beschadiging kunnen begroeide boomspiegels worden begrensd door een verhoogde stoeprand. Ook bestaan er boomspiegels met gietijzeren roosters, die belopen kunnen worden en tegelijkertijd lucht- en waterdoorlating garanderen, soms zelfs met geïntegreerde zitmogelijkheden zoals boombanken.
Functie en Onderhoud
De primaire functie van een boomspiegel is het waarborgen van de toevoer van zuurstof, water en voedingsstoffen naar het wortelgestel van de boom. Dit is cruciaal voor de gezondheid en vitaliteit van de boom, en helpt ook om de stam en schors te beschermen tegen beschadiging. Bij te kleine of te veel afgedekte boomspiegels kan een beluchtings- en irrigatieslang worden aangebracht om de wortels van voldoende lucht en water te voorzien. Het vergroenen van boomspiegels draagt bij aan de biodiversiteit, verbetert de waterafvoer en vermindert hittestress in de stad. Bij het aanleggen van een beplante boomspiegel is het van belang de boomwortels niet te beschadigen en niet te diep te graven, vooral bij oudere bomen. Een dunne laag compost of tuinaarde (maximaal 5-10 cm) kan de bodem verbeteren, maar ophogen direct tegen de stam moet worden vermeden om rotten van de bast te voorkomen. Het is aan te raden te wachten met beplanting totdat een jonge boom goed is aangeslagen (minimaal vier jaar na aanplant) om concurrentie te minimaliseren. Geschikte planten voor boomspiegels zijn soorten met ondiepe wortels die passen bij de lichtinval en bodemvochtigheid, zoals vrouwenmantel, ooievaarsbek en diverse bolgewassen. Veel gemeenten bieden burgers de mogelijkheid om boomspiegels in zelfbeheer te nemen en te onderhouden.
Gebruikte bronnen: