Blokkeel
Laatst bijgewerkt: 28-12-2025
Definitie
Een blokkeel is een horizontaal houten verbindingselement dat in dakconstructies wordt toegepast om een spantbeen met een muurplaat, gebintstijl of gebintplaat te verbinden, of om een uitkragende verdieping te ondersteunen.
Omschrijving
In kapconstructies dient de blokkeel als een stevig koppelstuk tussen het spantbeen en de muurplaat, of tussen een kreupele stijl en een juk, waardoor de stabiliteit van de dakconstructie wordt gewaarborgd. Historisch gezien werd de blokkeel ook bovenaan houten puien gebruikt als een kort balkje dat de uitkraging van de bovenverdieping draagt. Deze overstek, vaak ondersteund door houten consoles of schoren, had als primair doel de houten pui met kwetsbare glas-in-loodramen te beschermen tegen regeninslag en het vocht van de gevel van de bovenverdieping weg te houden van de onderliggende vloer en gevel.
Toepassing en Historische Context
De blokkeel speelt een belangrijke rol in de constructieve samenhang van zowel traditionele kapconstructies als bepaalde geveltypen. Naast de constructieve verbinding dient de blokkeel in overstekende gevels ook voor vochtregulatie en bescherming. De wijze van ondersteuning van blokkeels varieerde regionaal: in het westen van Nederland werden vaak consoles gebruikt, terwijl in het oosten schoren vaker voorkwamen. Sporen van blokkeels, zoals inkassingen of spijkergaten op spanten, kunnen bij bouwhistorisch onderzoek inzicht geven in de oorspronkelijke constructie en eventuele wijzigingen, zoals de oorspronkelijke hoogte van een borstwering.
Gebruikte bronnen: