Betonlatei
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een betonlatei is een prefab of ter plaatse gestorte draagbalk van gewapend beton die boven een muuropening, zoals een raam of deur, wordt geplaatst om de bovenliggende constructie te ondersteunen en de belasting af te dragen naar de naastgelegen muurdelen.
Omschrijving
Betonlateien zijn essentiële elementen in zowel dragende als niet-dragende muren om spanning en druk op te vangen en te verdelen boven openingen. Ze voorkomen scheurvorming in metselwerk of stucwerk. Een latei kan worden gezien als een draagbalk of draagsteen die bijdraagt aan de stabiliteit en veiligheid van een constructie. Prefab betonlateien zijn verkrijgbaar in diverse afmetingen en uitvoeringen, waaronder met of zonder waterhol. De oplegging van de latei op de muurdelen is cruciaal voor een correcte krachtsoverdracht; de benodigde opleglengte is afhankelijk van de overspanning. Bij spouwmuren worden meestal twee lateien toegepast, één voor het binnenblad en één voor het buitenblad, mede vanwege warmte-isolatie. Betonlateien kunnen zowel zichtbaar (schoonwerk) als onzichtbaar (vuilwerk) worden toegepast, afhankelijk van de gewenste afwerking.
Typen betonlateien
Betonlateien komen voor in verschillende uitvoeringen, waaronder gewapend beton en voorgespannen beton. Voorgespannen lateien zijn prefab balkjes waarbij de wapening onder spanning wordt aangebracht voordat het beton verhardt, wat resulteert in een drukspanning in het beton. Er zijn ook zelfdragende betonlateien, die alle belastingen zelf opnemen en afdragen naar de opleggingen, en samenwerkende lateien, die samen met het bovenliggende metselwerk de belasting dragen. Een samenwerkende latei functioneert op basis van het principe van een drukboog in het metselwerk en een trekband (de betonlatei).
Oplegging en aandachtspunten
Een correcte oplegging van de betonlatei is essentieel voor de stabiliteit. De minimale opleglengte is afhankelijk van de dagmaat (overspanning), waarbij grotere overspanningen een langere oplegging vereisen. Bij overspanningen tot 2000 mm is een oplegging van minimaal 150 mm aanbevolen, en bij overspanningen boven 2000 mm minimaal 200 mm. Het is belangrijk dat de eerste laag metselwerk of lijmwerk volledig hecht aan de bovenkant van de latei. Samenwerkende lateien mogen geen tussenopleggingen hebben en kunnen geen vloerbelasting opnemen; hiervoor is een elastische voeg onder de vloer noodzakelijk. Indien een betonlatei in een niet-dragende wand wordt geplaatst, mag de bovenzijde van de latei geen contact maken met bijvoorbeeld de verdiepingsvloer.
Vergelijkbare termen
Stalen latei
Gebruikte bronnen: