Beiaard
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een beiaard is een muziekinstrument dat bestaat uit ten minste 23 gestemde bronzen klokken in vaste ophanging, bespeelbaar met een klavier.
Omschrijving
Beiaarden bevinden zich gewoonlijk in een toren. Het instrument wordt bespeeld met een stokkenklavier en pedalen die zijn aangesloten op de klepels van de klokken. De klokken zijn chromatisch gestemd en kunnen samen harmonisch klinken. Naast handmatige bespeling via het klavier, kan een beiaard ook zijn uitgerust met automatisch speelwerk.
Constructie en techniek
De klokken van een beiaard worden meestal aan houten balken opgehangen, hoewel roestvrijstalen kokerbalken ook voorkomen. Dit is omdat men vaak hoort dat beiaarden mooier klinken wanneer de klokken aan hout hangen, wat metaal contactgeluiden makkelijker zou doorgeven. De verbinding tussen het klavier en de klepels van de klokken kan variëren. Tegenwoordig worden smeedijzeren klepels als het meest geschikt beschouwd voor een optimale klank. De klavierafmetingen kunnen voldoen aan een Europese standaard, waarbij pedaaltoetsen soms uit één stuk hout worden gemaakt.
Plaatsing en geschiedenis
Beiaarden worden vaak geassocieerd met historische gebouwen en stadscentra. Ze bevinden zich geregeld in torens, zoals kerk- of stadhuistorens, die soms ook een bakenfunctie hebben. De geschiedenis van de beiaard gaat ver terug, met vermeldingen van voorslagen en klokkenreeksen in torens vanaf de 16e eeuw. De ontwikkeling naar een volwaardige beiaard met een stokkenklavier vond eveneens in die periode plaats.
Vergelijkbare termen
Klokkenspel
Gebruikte bronnen: