Barsten
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Barsten, ook wel scheuren genoemd, zijn onderbrekingen in bouwmaterialen of constructies die kunnen ontstaan door diverse oorzaken zoals spanning, belasting, temperatuurverschillen, vocht of veroudering.
Omschrijving
Barsten kunnen voorkomen in uiteenlopende bouwmaterialen zoals beton, metselwerk en hout. Ze variëren in grootte, diepte en patroon, wat vaak iets zegt over de oorzaak. Krimpscheuren zijn bijvoorbeeld dunne barsten die ontstaan door het drogen en uitharden van materialen zoals pleisterwerk of beton en zijn meestal niet constructief gevaarlijk. Structurele scheuren daarentegen, vaak verticaal, diagonaal of trapsgewijs, kunnen wijzen op ernstigere problemen zoals funderingsproblemen, overbelasting of verzakking en kunnen de stabiliteit van een constructie aantasten. Scheuren kunnen leiden tot vochtproblemen, verminderde isolatie en esthetische aantasting. Afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de barst, kan herstel variëren van eenvoudig vullen tot complexe ingrepen zoals injecteren of constructieve versterking.
Oorzaken van barsten
Barsten in bouwmaterialen kunnen diverse oorzaken hebben. Krimp is een veelvoorkomende oorzaak, met name bij het drogen en verharden van materialen zoals beton, metselwerk en stucwerk. Temperatuurwisselingen zorgen voor uitzetten en krimpen van materialen, wat vooral bij buitenmuren zonder goede isolatie tot scheurvorming kan leiden. Ook vocht speelt een rol: indringend water kan bij bevriezing uitzetten en schade veroorzaken. Verzakking van de grond of funderingsproblemen kunnen ernstige, structurele scheuren tot gevolg hebben. Overbelasting van een constructie of het gebruik van materialen met verschillende uitzettingscoëfficiënten zijn eveneens potentiële oorzaken. Soms ontstaan scheuren door roestvorming van wapening of spouwankers, wat het omliggende metselwerk kan wegdrukken.
Gevolgen en soorten scheuren
De gevolgen van barsten variëren. Ze kunnen louter esthetisch zijn, maar ook leiden tot vochtproblemen, verminderde isolatie, geluidslekken, klemmende deuren en ramen, en in ernstige gevallen zelfs de stabiliteit van het gebouw aantasten. Er zijn verschillende soorten scheuren, waaronder ongevaarlijke haarscheuren en krimpscheuren, die vaak kort na de bouw ontstaan door droging. Gevaarlijkere typen zijn constructieve scheuren, die meestal verticaal, horizontaal of diagonaal/trapsgewijs lopen en wijzen op dieperliggende structurele problemen zoals funderingsschade of onvoldoende draagkracht. Het patroon en de locatie van de scheur kunnen helpen bij het bepalen van de oorzaak en de ernst.
Herstel van barsten
Het herstellen van barsten is afhankelijk van de oorzaak en het type scheur. Oppervlakkige scheuren in stucwerk of kleine barsten in metselwerk kunnen vaak worden gerepareerd met vulmiddelen of speciale reparatiemortel. Bij ernstigere, structurele scheuren is het essentieel om eerst de onderliggende oorzaak aan te pakken. Dit kan bijvoorbeeld door het verstevigen van de fundering. Het herstel zelf kan plaatsvinden door middel van scheurinjectie, waarbij vloeistoffen of harsen in de scheur worden geïnjecteerd, of door constructief verlijmen van de gescheurde delen.
Vergelijkbare termen
Scheuren
Gebruikte bronnen: