Baksteenpatronen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Baksteenpatronen, ook wel metselverbanden genoemd, verwijzen naar de specifieke rangschikking of het motief waarin bakstenen worden gelegd in metselwerk.
Omschrijving
Het metselverband is bepalend voor zowel de sterkte en stabiliteit als het esthetische aanzicht van een gemetselde muur. Door de stenen op verschillende manieren te plaatsen en de verbindingsnaden te laten verspringen, worden 'breuklijnen' voorkomen, wat zorgt voor een steviger samenhang. Er bestaan tal van metselverbanden, elk met hun eigen kenmerken en toepassingen. De keuze voor een bepaald patroon kan de architectuur van een gebouw versterken en een unieke uitstraling geven. Naast de plaatsing van de stenen zelf, dragen ook de voegen (lint- en stootvoegen) bij aan het zichtbare patroon.
Veelvoorkomende Metselverbanden
Er zijn diverse metselverbanden die in de bouw worden toegepast, elk met een eigen patroon en constructieve eigenschappen. Enkele bekende voorbeelden zijn:
* Halfsteensverband: Hierbij verspringen de stenen per laag een halve steen ten opzichte van de onderliggende laag. Dit is een veelgebruikt en economisch verband, waarbij weinig stenen op maat gemaakt hoeven te worden.
* Wildverband: Bij dit verband worden bakstenen van verschillende lengtes door elkaar gebruikt, waarbij de stootvoegen niet op één lijn liggen. Dit is een oud verband, nuttig bij stenen met een lage maatvastheid.
* Kruisverband: Dit verband kenmerkt zich door een afwisseling van lagen met alleen koppen en lagen met alleen strekken, waarbij de strekken schuin boven elkaar liggen. De naam verwijst naar de kruisvormige patronen die zichtbaar zijn.
* Vlaams verband: Bij Vlaams verband wisselen koppen en strekken elkaar binnen dezelfde laag af. De kop ligt hierbij steeds midden boven de onderliggende strek.
* Staand verband: Dit verband bestaat uit afwisselende lagen van koppen en strekken, waarbij de koppen en strekken recht boven elkaar liggen. Dit wordt voornamelijk gebruikt bij dikkere muren.
* Kettingverband: Ook bekend als Noors verband, waarbij elke laag bestaat uit een kop afgewisseld met twee strekken. De koppen liggen boven de stootvoeg tussen de twee strekken van de laag eronder of erboven, wat een 'ketting' vormt.
* Blokverband: Bij blokverband worden twee lagen met alleen strekken direct boven elkaar gemetseld.
* Tegelverband: Ook wel stapelverband genoemd, waarbij lagen met strekken recht boven elkaar liggen. Dit is een minder sterk verband en vereist vaak extra wapening.
Gebruikte bronnen: