Avegaar
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een avegaar is een boor met een spiraalvormige schacht, gebruikt voor het maken van gaten in materialen zoals hout en grond, en in de bouw ook als onderdeel van funderingssystemen zoals schroefpalen.
Omschrijving
De avegaar is een gereedschap dat zich kenmerkt door een doorgaande schroefdraad of spiraal aan de buitenzijde van een buis of as, vaak voorzien van een snijkop aan de onderzijde. Oorspronkelijk was de avegaar een grote handboor, ook wel slangeboor genoemd, die door timmerlieden werd gebruikt voor het boren van gaten in houten balken, bijvoorbeeld voor pen-gatverbindingen of toognagels. Het boorsel wordt hierbij via de spiraal uit het gat getransporteerd, volgens het principe van de schroef van Archimedes. Tegenwoordig wordt de term 'avegaar' ook gebruikt voor mechanische grondboren en in funderingstechnieken. Mechanische avegaren worden gebruikt voor het boren van gaten in de grond, bijvoorbeeld voor het plaatsen van palen of het nemen van bodemmonsters. In de funderingstechniek is de avegaar een belangrijk onderdeel van systemen voor het aanbrengen van in-situ gevormde palen, zoals schroefpalen of avegaarpalen.
Toepassingen in de bouw en grondwerken
In de bouwsector en bij grondwerken kent de avegaar diverse toepassingen. Als handgereedschap wordt de avegaar nog steeds gebruikt voor specifieke houtbewerkingen, met name voor het boren van diepe, zuivere gaten. Als mechanische grondboor is de avegaar geschikt voor het boren van gaten voor afrasteringen, boomondersteuning of het uitvoeren van milieukundig of archeologisch bodemonderzoek waarbij ongeroerde grondmonsters nodig zijn. Bij funderingswerkzaamheden worden avegaren gebruikt voor het trillingsvrij en geluidsarm aanbrengen van palen. Hierbij wordt een avegaar met behulp van een boormotor de grond ingedraaid, waarna bij het omhoogtrekken van de avegaar beton in het ontstane gat wordt gepompt om een paal te vormen. Varianten zoals buisschroefpalen maken het mogelijk de paal over de volledige lengte te wapenen. Een andere toepassing is de avegaarboring bij sleufloze technieken, waarbij een boorbuis met een snijmes en avegaar onder objecten door wordt geperst om grond af te voeren.
Etymologie
De term 'avegaar' is afkomstig uit het Oudgermaans. Het eerste deel is gerelateerd aan 'naaf' (het middenstuk van een wiel), en het tweede deel komt van 'geer' (puntig wapen of speer). De oorspronkelijke betekenis van navegaar was dan ook 'naafboor', een scherp gepunte stok om een naaf uit te hollen.
Vergelijkbare termen
Schroefboor |
Grondboor
Gebruikte bronnen: