Attiek

Laatst bijgewerkt: 05-05-2025


Definitie

Een attiek is een verhoging boven de kroonlijst van een gebouw, vaak toegepast als borstwering om het dak te verbergen of als lage bovenste verdieping, al dan niet met kleine vensters.

Omschrijving

De attiek dient voornamelijk om het dakvlak en eventuele installaties aan het oog te onttrekken. Naast deze praktische functie kan een attiek ook een esthetische rol spelen door het gebouw een bepaalde uitstraling te geven of te dienen als drager van decoraties. In de klassieke Romeinse bouwkunst was de attiek een veelgebruikt element boven de kroonlijst van monumenten, soms versierd met pilasters en een hoofdgestel, en kon het opschriften dragen. De hoogte van een attiek was oorspronkelijk ongeveer een derde van de hoogte van de zuilen van de verdieping eronder. Een attiek kan zowel gesloten zijn als open, bijvoorbeeld in de vorm van een balustrade.

Historische context en Toepassing

De term 'attiek' is afgeleid van het Franse 'attique', wat 'lage verdieping onder het dak' betekent en verwijst naar Attica in Griekenland. Oorspronkelijk duidde het op een bouwstijl waarbij gevels boven de kroonlijst uitstaken om de dakaanzet te maskeren. In de Barokperiode kon een attiek uitgroeien tot een halve verdieping, ook wel attiekverdieping of mezzanino genoemd. Attieken werden in de Romeinse bouwkunst gebruikt op bijvoorbeeld triomfbogen en konden dienen voor opschriften. Ze kunnen ook voorkomen in combinatie met lijstgevels of als onderdeel van monumentale gebouwen.

Vergelijkbare termen

Balustrade

Gebruikte bronnen: