Afzanden
Laatst bijgewerkt: 28-12-2025
Definitie
Afzanden kan verwijzen naar het verliezen van zand uit een dekvloer door onvoldoende samenhang, of naar het gecontroleerd strooien van zand op een nat oppervlak (zoals beton) om dit ruwer te maken of de hechting te verbeteren. De term kan ook duiden op het afgraven of wegnemen van zand voor bouwdoeleinden, of op natuurlijke erosieprocessen bij duinen.
Omschrijving
Wanneer 'afzanden' betrekking heeft op het verlies van samenhang in een dekvloer, is dit een kwaliteitsgebrek waarbij fijne zanddeeltjes loslaten van het oppervlak, vaak als gevolg van een te zachte structuur of onvoldoende bindmiddel. Dit kan de duurzaamheid en functionaliteit van de vloer negatief beïnvloeden.
In de context van oppervlaktebehandeling houdt afzanden in dat zand, zoals zilverzand met een specifieke korrelgrootte, wordt aangebracht op een vers gestorte of nog natte ondergrond, veelal beton. Het voornaamste doel is het creëren van een ruwere textuur, wat essentieel is voor het verbeteren van de antislip-eigenschappen of voor een optimale hechting van een daaropvolgende laag, zoals een coating, egalisatiemortel of een nieuwe dekvloer.
De term 'afzanden' wordt tevens gebruikt voor het afgraven van zand uit zandgronden, zoals duinen of heuvelruggen, om bouwzand te winnen of om terreinen te egaliseren voor andere doeleinden. Bij duinen kan afzanden ook een natuurlijk proces zijn, veroorzaakt door wind en regen, waarbij duintoppen afschuiven. Dit kan leiden tot een verlaging van de duinrand en heeft nadelige gevolgen voor het waterkerend vermogen en de kustverdediging.
Toepassingen en Preventie
Bij het voorkomen van afzanden in dekvloeren is een zorgvuldige mortelsamenstelling en correcte verwerking cruciaal, waarbij de juiste mengverhouding en uithardingstijd van groot belang zijn. Voor afzanden als oppervlaktebehandeling wordt vaak zilverzand met een korrelgrootte van 0,1-0,3 mm gebruikt om een gecontroleerde ruwheid te bereiken. Deze toepassing, die doorgaans plaatsvindt kort na het storten van de verse laag, verbetert de aanhechting van daaropvolgende afwerklagen zoals tegelwerk, coatings of egalisatielagen significant. In de civiele techniek, specifiek bij duinbeheer, kunnen maatregelen zoals gerichte beplanting worden ingezet om natuurlijke erosie (afzanden) tegen te gaan en de stabiliteit van de duinen te waarborgen.
Gebruikte bronnen: