Afwijkend
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
In de bouwkunde duidt 'afwijkend' op een situatie waarin een bouwkundig element, maatvoering, of de uitvoering van werkzaamheden niet overeenkomt met de oorspronkelijke plannen, bouwvergunning, normen of voorschriften.
Omschrijving
Afwijkingen in de bouw kunnen variëren van kleine, technisch onvermijdelijke toleranties, zoals het 'metsershaar' bij maatvoering, tot significantere verschillen ten opzichte van de afgegeven omgevingsvergunning of geldende bouwregelgeving zoals het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Kleine afwijkingen die inherent zijn aan het bouwproces zijn soms toegestaan, mits ze binnen bepaalde toleranties vallen en geen afbreuk doen aan de kwaliteit, het uiterlijk of de bruikbaarheid van het bouwwerk. Grotere afwijkingen kunnen leiden tot de eis van een nieuwe omgevingsvergunning of legalisatie achteraf. Het is van belang afwijkingen te identificeren en te beoordelen op hun impact en noodzaak, waarbij soms een as-built attest wordt opgemaakt om de werkelijke situatie vast te leggen.
Toegestane en niet-toegestane afwijkingen
Niet elke afwijking in de bouw is per definitie ontoelaatbaar. Kleine afwijkingen in maatvoering kunnen bijvoorbeeld worden toegestaan als ze binnen de inherente technische toleranties van het bouwproces vallen, bekend als het 'metsershaar'. Afwijkingen van de bouwvergunning die noodzakelijk zijn en geen afbreuk doen aan de waarde of kwaliteit van de woning kunnen onder bepaalde voorwaarden worden toegestaan, zeker als ze nodig zijn om zo dicht mogelijk bij het oorspronkelijke plan te blijven. Echter, grotere afwijkingen die verder gaan dan deze toleranties of die de stedenbouwkundige verordeningen schenden, vereisen doorgaans een nieuwe omgevingsvergunning. Het bewust afwijken van een goedgekeurd bouwplan kan leiden tot stillegging van de bouwwerkzaamheden.
Afwijken van regelgeving en normen
Naast afwijkingen van het ontwerp of de bouwvergunning, kan er ook sprake zijn van afwijken van geldende bouwregelgeving, zoals het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl). Hoewel normen zoals NEN-normen vaak technische invullingen geven om aan het Bbl te voldoen, zijn normen zelf in principe niet-bindend, tenzij ze dwingend worden voorgeschreven door wetgeving zoals het Bbl. Afwijken van een norm mag, mits aangetoond kan worden dat op een andere manier aan de gestelde eisen wordt voldaan, alhoewel de bewijslast hiervoor aanzienlijk kan zijn. Het bouwen in afwijking van het Bouwbesluit (nu Bbl) of de bouwvergunning kan juridische gevolgen hebben.
Gebruikte bronnen: