Afspoeling
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Afspoeling is de afvoer van regen- of smeltwater over het grondoppervlak, inclusief verharde oppervlakken, wanneer de wateraanvoer groter is dan de opnamecapaciteit van de bodem of wanneer het water niet kan infiltreren.
Omschrijving
Afspoeling, ook wel oppervlakte-afvoer genoemd, treedt op wanneer neerslag niet snel genoeg in de bodem kan dringen. Dit kan gebeuren bij intense regenval, verzadigde grond, bevroren bodem of op ondoordringbare oppervlakken zoals daken, wegen en parkeerplaatsen. Dit proces is een belangrijk onderdeel van de waterkringloop, maar kan in de bouw en het stedelijk gebied leiden tot diverse problemen. Het wegstromende water kan bodemdeeltjes meevoeren, wat erosie veroorzaakt. Daarnaast kan het verontreinigingen zoals sediment, meststoffen, chemicaliën en zware metalen van bouwplaatsen of andere oppervlakken oppikken en transporteren naar oppervlaktewater, wat de waterkwaliteit aantast. Afspoeling kan ook bijdragen aan wateroverlast door de snelle toename van water in afvoersystemen.
Impact en beheersing in de bouw
In de bouw is afspoeling een belangrijk aandachtspunt vanwege de potentiële milieu-impact en de mogelijke schade aan constructies. Bouwactiviteiten zoals het verwijderen van vegetatie, grondwerken en het creëren van verharde oppervlakken verhogen de kans op afspoeling en de hoeveelheid meegevoerde verontreinigingen. Om afspoeling en de negatieve gevolgen ervan te beheersen, worden diverse maatregelen toegepast. Voorbeelden hiervan zijn het aanleggen van infiltratievoorzieningen zoals wadi's, het gebruik van waterdoorlatende materialen, het aanbrengen van erosiebeperkende begroeiing (zoals bezoding van taluds) en het plaatsen van barrières zoals slibschermen om sediment op te vangen. Een goede planning van bouwactiviteiten kan ook helpen om blootstelling van open grond tijdens perioden met veel neerslag te minimaliseren. Specifiek bij het gebruik van bouwmaterialen zoals zink en lood is afspoeling van deeltjes naar het oppervlaktewater een aandachtspunt, hoewel onderzoek aangeeft dat bij normaal gebruik de milieubelasting binnen de normen blijft en maatregelen zoals coatings afspoeling verder kunnen beperken.
Vergelijkbare termen
Waterafvoer
Gebruikte bronnen: