Afsplinteren
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Het loslaten van splinters, oftewel langwerpige en spitse stukjes, van een hard oppervlak of materiaal, zoals hout of beton.
Omschrijving
Afsplinteren is een vorm van spontane afbreking of afbrokkeling van materiaal. Dit kan voorkomen bij diverse bouwmaterialen, waaronder hout en beton. Bij hout treedt afsplinteren vaak op wanneer de vezels scheuren in plaats van netjes doorgesneden te worden, bijvoorbeeld bij het zagen tegen de houtnerf in. Ook bij het plaatsen of bewerken van houten objecten kan afsplintering ontstaan als niet voorzichtig te werk wordt gegaan. Bij beton kan afsplinteren, ook wel afspatten genoemd, optreden door verschillende oorzaken, zoals hoge temperaturen bij brand, chloride-geïnduceerde corrosie van wapeningsstaal (waarbij interne druk het beton doet barsten en afsplinteren), of een te hoge interne druk door chemische processen. Daarnaast kan afsplinteren van bestrating optreden door te grote druk op de randen van stenen, bijvoorbeeld door minimale verzakking of tijdens het aftrillen. Materialen zoals multiplex en gefineerd hout zijn vanwege hun gelaagde structuur extra gevoelig voor afsplinteren tijdens het zagen.
Oorzaken en preventie
Afsplinteren kan diverse oorzaken hebben. Bij hout kan dit door de zaagwijze, met name bij het zagen over de houtnerf, of door onvoorzichtig bewerken. Bij betonnen damwandplanken wordt afsplinteren aan de kop tijdens het intrillen tegengegaan door de hoeken af te schuinen. Bij bestrating kan afsplinteren worden voorkomen door voegen aan te brengen, die de druk op de randen van de stenen bij lichte verzakking of aftrillen opvangen. Bij bestrating zonder afstandhouders is het zagen van stenen, wat een mooier resultaat geeft, te verkiezen boven knippen om afsplintering en verlies te minimaliseren. Bij betonconstructies kan chloride-geïnduceerde corrosie tot afsplintering leiden; verzinkt wapeningsstaal kan dit voorkomen door de opbouw van interne druk tegen te gaan. Brand kan ook afsplintering van beton veroorzaken door hoge temperaturen, vooral bij siliciumhoudende granulaten die uitzetten.
Vergelijkbare termen
Splinteren
Gebruikte bronnen: