Afbrokkeling
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Afbrokkeling, ook wel bekend als 'spalling' in het Engels, is een proces waarbij kleine stukjes materiaal losraken van het oppervlak van bijvoorbeeld beton, steen of pleisterwerk.
Omschrijving
Afbrokkeling is een veelvoorkomend probleem in de bouw en kan diverse oorzaken hebben. Bij beton is roestvorming van de wapening een belangrijke factor; roest zet uit en drukt het omliggende beton weg, wat leidt tot scheuren en afbrokkelen (betonrot). Ook vorst-dooi cycli, waarbij water in de poriën van het materiaal bevriest en uitzet, kunnen afbrokkeling veroorzaken. Slechte kwaliteit van het materiaal, onjuiste verwerkingstechnieken of onvoldoende dekking van de wapening dragen eveneens bij aan dit probleem. Afbrokkeling kan niet alleen esthetische schade veroorzaken, maar ook de structurele integriteit van een constructie aantasten. Dit is vooral gevaarlijk bij dragende elementen zoals balkons of viaducten.
Oorzaken van Afbrokkeling
Afbrokkeling kan door verschillende factoren worden veroorzaakt. Bij betonconstructies is corrosie van het wapeningsstaal een veelvoorkomende oorzaak. Water en kooldioxide dringen het beton binnen, tasten de beschermende laag van het staal aan en veroorzaken roest, wat leidt tot uitzetting en afdrukken van het beton. Ook vorst-dooi cycli, waarbij water in het materiaal bevriest en uitzet, kunnen schade veroorzaken, vooral in koudere klimaten of waar strooizout wordt gebruikt. Andere oorzaken zijn onder meer een slechte kwaliteit van het beton of pleisterwerk, onjuiste verwerkingstechnieken tijdens de bouw, onvoldoende dekking van de wapening, en chemische reacties zoals de alkali-silicareactie.
Afbrokkeling bij Specifieke Materialen
Hoewel afbrokkeling bij diverse bouwmaterialen kan optreden, komt het vaak voor bij beton en pleisterwerk. Bij beton is het nauw verbonden met het fenomeen betonrot, waarbij de roestende wapening het beton wegduwt. Bij pleisterwerk kan afbrokkeling wijzen op een slechte hechting met de ondergrond, vaak als gevolg van vochtproblemen in de muur. Ook natuursteen kan afbrokkelen door verwering, zoals het oplossen van bestanddelen door water of vorst-dooi cycli. Bij voegovergangen in wegdekken kan afbrokkeling van de voegranden optreden, wat soms wordt tegengegaan met speciale voegprofielen.
Vergelijkbare termen
Schilfering
Gebruikte bronnen: