AEC-bodemas en AEC-granulaat
Laatst bijgewerkt: 28-12-2025
Definitie
AEC-bodemas is het minerale restproduct dat overblijft na de verbranding van huishoudelijk en vergelijkbaar afval in een AfvalEnergieCentrale (AEC). AEC-granulaat is de bewerkte vorm van deze bodemas, geschikt gemaakt voor toepassing als toeslagmateriaal in beton of als funderingsmateriaal in de bouw.
Omschrijving
Na de verbranding van afval in een AfvalEnergieCentrale (AEC, voorheen AfvalVerbrandingsinstallatie - AVI) ontstaat AEC-bodemas, ook wel bekend als afvalverbrandingsslakken. Dit zwarte, korrelige materiaal bestaat uit een mix van gesmolten verbrandingsproducten, zand, steen, glas, porselein en metalen, vermengd met asresten. Onbewerkte of beperkt bewerkte AEC-bodemas wordt voornamelijk gebruikt als ophoog- en funderingsmateriaal in grootschalige infrastructuurprojecten, zoals wegenbouw en geluidswallen.
Om de milieuhygiënische en civieltechnische kwaliteit te verbeteren, ondergaat AEC-bodemas diverse opwerkingsprocessen, waaronder zeven, breken, en het verwijderen van ferro- en non-ferrometalen. Een verdere stap kan het wassen van de bodemas zijn om zouten en andere verontreinigingen te verwijderen. Het gereinigde en gesorteerde materiaal dat hieruit voortkomt, wordt AEC-granulaat genoemd. Dit granulaat kan, afhankelijk van de mate van zuivering, als secundair toeslagmateriaal voor beton worden ingezet, met name voor niet-constructieve betonproducten zoals stoeptegels, trottoirbanden en straatstenen.
Kwaliteit en Toepassing in de Bouw
De kwaliteit van AEC-bodemas en AEC-granulaat is cruciaal voor een veilige en duurzame toepassing. Onbewerkte of alleen gesorteerde AEC-bodemas wordt vaak geclassificeerd als een IBC-bouwstof (Isoleren, Beheersen, Controleren), wat betekent dat specifieke afdichtingsmaatregelen (bijvoorbeeld met HDPE-folie) en monitoring nodig zijn om uitspoeling van potentieel schadelijke stoffen naar bodem en grondwater te voorkomen.
AEC-granulaat, dat door geavanceerde reinigingstechnieken tot een hogere milieuhygiënische en civieltechnische kwaliteit is opgewerkt, is bedoeld als vrij toepasbare bouwstof of als toeslagmateriaal voor beton. Voor de toepassing als toeslagmateriaal in beton is certificering volgens Beoordelingsrichtlijn (BRL) 2507 en conform CUR-Aanbeveling 116 vereist, wat de technische en milieuhygiënische geschiktheid borgt. Hoewel AEC-granulaat succesvol wordt toegepast in niet-constructief beton, zoals bestratingsmaterialen, gelden er voor constructief en/of gewapend beton, en met name voor projecten van Rijkswaterstaat en ProRail, vaak beperkingen of zelfs uitsluitingen. Dit komt door de zorg over de lange termijn duurzaamheid van gewapende constructies en het risico op vervuiling van de betonrecyclingketen.
Circulair en Duurzaam Gebruik
Het hergebruik van AEC-bodemas en de verwerking tot AEC-granulaat past naadloos in de principes van de circulaire economie. Door deze secundaire bouwstoffen toe te passen, wordt afval een waardevolle grondstof, wat de vraag naar primaire materialen zoals zand en grind vermindert en zo bijdraagt aan milieubesparing en duurzaamheid. Nederlandse afvalenergiecentrales produceren jaarlijks miljoenen tonnen bodemas, waarvan een aanzienlijk deel wordt opgewerkt tot bruikbare bouwstoffen. De sector investeert voortdurend in innovatieve technieken om de kwaliteit verder te verbeteren en een bredere, vrij toepasbare inzet mogelijk te maken. Deze ontwikkelingen zijn ook gestimuleerd door initiatieven zoals de Green Deal 'Verduurzaming Nuttige Toepassing AEC-bodemas', gericht op het produceren van steeds schonere bodemassen die zonder strikte isolatiemaatregelen kunnen worden toegepast.
Gebruikte bronnen: