Zettingsproces
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Zetting is het inklinken of samendrukken van grond onder invloed van een belasting, zoals een bouwwerk.
Omschrijving
Zetting, ook wel aangeduid als consolidatie of in de volksmond verzakking, treedt op wanneer grondlagen onder druk worden gezet, waardoor water en lucht uit de poriën worden geperst en het volume afneemt. Dit proces kan worden veroorzaakt door het gewicht van een bouwwerk, maar ook door bijvoorbeeld ophogingen, aanleg van belendende panden of tunnels, of langdurige bronbemaling. De snelheid en omvang van zetting zijn afhankelijk van de grondsoort, het watergehalte, de belasting en eerdere belastingen.
Soorten Zetting
Er zijn verschillende soorten zettingen. Primaire zetting vindt direct plaats na het aanbrengen van een belasting door elastische vervorming en het uittreden van water. Gelijkmatige zetting treedt op wanneer een gebouw als geheel zakt. Ongelijke of differentiële zetting, waarbij delen van een gebouw meer zakken dan andere, kan constructief gevaarlijk zijn en leiden tot scheurvorming. Blijvende zetting is de situatie waarin de zetting gestabiliseerd is. Toelaatbare zetting is een zetting die constructief geen schade veroorzaakt, hoewel esthetisch herstel soms nodig kan zijn. Restzetting is de zetting die nog optreedt na een bepaalde periode na aanleg.
Beheersing en Berekening
Om zettingen te beperken en te beheersen, worden zettingsberekeningen uitgevoerd. Deze berekeningen, zoals belasting-zettinggedrag en tijd-zettinggedrag, helpen de verwachte zettingen te bepalen en de noodzaak voor maatregelen in te schatten. Zettingsversnellende maatregelen, zoals tijdelijke overhoogte (meer zand opbrengen dan berekend) of verticale drainage, kunnen worden toegepast. Voor de bouw wordt de grond vaak voorbelast om al een deel van de zetting te laten plaatsvinden (bouwrijp maken), wat de zetting tijdens en na de bouw vermindert. Een gebouw dient voldoende stijfheid te bezitten om een bepaalde mate van zetting te weerstaan.
Vergelijkbare termen
Bodemdaling
Gebruikte bronnen: