Zerk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een zerk, ook wel grafzerk of grafsteen genoemd, is een langwerpig vierkant plat stuk natuursteen dat dient als deksteen op een graf of voor een doodskist.
Omschrijving
Oorspronkelijk was een zerk specifiek de deksteen van een doodskist, maar tegenwoordig heeft de term een bredere betekenis gekregen en duidt het meestal op een rechthoekige, liggende steen die op een graf wordt geplaatst. Zerken werden en worden nog steeds gebruikt voor graven, zowel binnen (bijvoorbeeld in kerkvloeren) als buiten. Materialen waarvan zerken gemaakt kunnen worden variëren sterk, waaronder natuursteen (zoals marmer, graniet of hardsteen), maar ook beton, baksteen, hout of glas.
Toepassingen en historische context
Zerken zijn prominent aanwezig in historische gebouwen zoals kerken, waar ze in de vloer werden geplaatst om graven te markeren. Sommige van deze oude zerken bevatten nog leesbare opschriften en vertellen iets over de geschiedenis van de begravenen. Het gebruik van zerken in kerkvloeren maakte het soms noodzakelijk om te blijven betalen voor onderhoud om hergebruik van het graf te voorkomen. Bij hergebruik kon de zerk worden omgedraaid en voorzien van een nieuw opschrift. Veel zerken in kerkvloeren zijn voorzien van een zogenaamd wolfsgat, een uitsparing waarin een speciale tang (een wolf) geplaatst kon worden om de zerk te lichten.
Materialen en vormgeving
Naast traditionele materialen zoals diverse soorten natuursteen, worden voor zerken tegenwoordig ook andere materialen gebruikt zoals glas, RVS, hout en cortenstaal. Dit biedt mogelijkheden voor een meer persoonlijke vormgeving van een grafmonument. De keuze van materiaal en vorm kan de uitstraling van de zerk beïnvloeden, van natuurlijk en warm bij hout tot modern en strak bij RVS of glas.
Vergelijkbare termen
Grafsteen
Gebruikte bronnen: