Zeedijk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een zeedijk is een waterkering langs de kust of de monding en benedenloop van een rivier, specifiek aangelegd om het achterliggende land te beschermen tegen de invloeden van de zee, zoals hoogwater, golfslag en erosie.
Omschrijving
Zeedijken zijn cruciale constructies voor kustverdediging, met name in laaggelegen gebieden die kwetsbaar zijn voor overstromingen door zeewater. Ze worden gebouwd met stevige materialen en hebben vaak een breed en relatief flauw talud aan de zeezijde (bijvoorbeeld 1:3 of flauwer) om de impact van golven te kunnen opvangen. De bekleding van het talud bestaat uit erosiebestendige materialen zoals basaltblokken, breuksteen, of betonelementen, soms met daaronder vlij-, filter- of kleilagen en/of geotextiel. De hoogte en constructie worden bepaald op basis van verwachte waterstanden en golfkrachten. Naast de waterkerende functie kunnen zeedijken ook andere functies hebben, zoals wandelpromenades of locaties voor bebouwing, hoewel dit laatste speciale aandacht vereist vanwege de veiligheidsnormen.
Materialen en constructie
Zeedijken worden traditioneel opgebouwd uit materialen zoals klei, zand, steen en soms veen bij oudere dijken. Moderne zeedijken en dijkversterkingen maken veel gebruik van betonblokken of -elementen voor de bekleding van het talud. De opbouw omvat een kern, afgedekt met een erosiebestendige toplaag en diverse onderlagen om stabiliteit en waterdichtheid te garanderen.
Historische context en voorbeelden
De aanleg van zeedijken gaat ver terug, met voorbeelden van duizenden jaren geleden in andere delen van de wereld. In Nederland werden vanaf de Middeleeuwen op grote schaal dijken aangelegd, waaronder zeedijken, om land te beschermen en terug te winnen. Historisch gezien werden zeedijken aanvankelijk opgebouwd als aarden wallen, soms versterkt met houten palen (palendijken) die later vaak werden vervangen door steen of beton vanwege problemen met paalwormen en de beperkte weerstand tegen golfslag. Bekende Nederlandse zeedijken zijn onder andere delen van de Westfriese Omringdijk en de dijken die onderdeel uitmaken van de Deltawerken.
Vergelijkbare termen
Waterkering
Gebruikte bronnen: