Zandstralen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Zandstralen, ook wel gritstralen of zandspuiten genoemd, is een oppervlaktebehandeling waarbij met perslucht een straalmiddel onder hoge snelheid tegen een oppervlak wordt geblazen om het te reinigen, op te ruwen of te bewerken.
Omschrijving
Bij zandstralen wordt door middel van een compressor en perslucht een straalmiddel (zoals gritkorrels, glasparels of andere abrasieve materialen) met hoge snelheid op een oppervlak geblazen. Dit proces verwijdert effectief vuil, roest, vet, verf- of laklagen en andere resten, waardoor het oppervlak schoon en opgeruwd achterblijft. Het opgeruwde oppervlak zorgt voor een betere hechting bij verdere bewerkingen, zoals schilderen of coaten. De techniek kan worden toegepast op diverse materialen zoals metaal, beton, hout en steen. Hoewel de term 'zandstralen' veel gebruikt wordt, is het gebruik van 'echt' zand (kwarts) in Nederland sinds de jaren vijftig grotendeels verboden vanwege de gezondheidsrisico's op silicose en pneumoconiose. Om die reden wordt er tegenwoordig gebruik gemaakt van alternatieve straalmiddelen.
Toepassingen in de bouw en industrie
Zandstralen kent diverse toepassingen in de bouw- en onderhoudssector. Het wordt gebruikt voor het reinigen van gevels, het verwijderen van graffiti, en het ontdoen van oppervlakken van oude lagen cement, verf of roest. In de metaalbewerking is het een cruciale stap voor het voorbereiden van oppervlakken op schilderen of coaten, en voor het verwijderen van walshuid. Betonnen oppervlakken kunnen gereinigd en opgeruwd worden voor een betere hechting van coatings. Ook in de scheepsbouw en bij machineonderhoud wordt zandstralen ingezet.
Soorten straalmiddelen
Er bestaat een breed scala aan straalmiddelen, die worden onderverdeeld in metallisch en niet-metallisch. De keuze van het straalmiddel hangt af van het te behandelen oppervlak en het gewenste resultaat. Voorbeelden van straalmiddelen zijn glasparels (geschikt voor zachtere materialen), staalgrit (voor zware roest of oude verflagen), korund (voor een ruwe oppervlakte) en kunststof granulaat. Zachte straalmiddelen zoals walnoot granulaat of soda worden gebruikt voor delicate oppervlakken of het verwijderen van dunne verflagen.
Vergelijkbare termen
Zandblazen
Gebruikte bronnen: