Weekmaker
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Weekmakers zijn vloeibare additieven die aan kunststoffen worden toegevoegd om ze flexibeler en buigzamer te maken, voornamelijk aan thermoplasten zoals PVC.
Omschrijving
Weekmakers worden gebruikt om de fysische eigenschappen van kunststoffen, met name flexibiliteit en elasticiteit, aan te passen en te verbeteren. Ze dringen tussen de polymeerketens van de kunststof, vergroten de onderlinge afstand en verlagen zo het glaspunt, waardoor het materiaal minder bros en meer rubberachtig wordt. Ongeveer 85-90% van alle weekmakers in Europa wordt toegepast in flexibel PVC, dat hierdoor geschikt wordt voor diverse toepassingen, onder andere in de bouw, auto-industrie en meubilair.
Toepassingen in de bouw
In de bouw worden weekmakers in PVC onder meer gebruikt voor mantels van stroomkabels, dakmembranen, vloer- en wandbekleding en leidingen. Flexibel PVC, met weekmakers, kan tot 60% weekmaker bevatten en wordt daardoor buigzaam voor toepassingen als regenkleding en vinylvloerbedekking. Hard PVC, zonder weekmakers, wordt toegepast in regenpijpen, rioolbuizen en kunststof kozijnen. Ook in lijmen en kitten kunnen weekmakers aanwezig zijn, wat mogelijk de ondergrond kan aantasten. Sommige daksteunen voor zonnepanelen worden specifiek geproduceerd zonder weekmakers om aantasting van de dakbedekking te voorkomen.
Soorten en veiligheid
De meest gebruikte weekmakers zijn esters, zoals ftalaten, adipaten en citraten. Ftalaten zijn historisch gezien de meest toegepaste weekmakers, maar met name laag-moleculair-gewicht ftalaten zijn in verband gebracht met negatieve effecten op milieu en gezondheid, wat heeft geleid tot vervanging in onder andere de EU. Er zijn nu ook nieuwe bio-weekmakers beschikbaar die als onschadelijk worden beschouwd. In Europa zorgt de REACH-regelgeving voor veilig gebruik van weekmakers. Producten met weekmakers, zoals speelgoed, worden gecontroleerd op naleving van wettelijke eisen.
Vergelijkbare termen
Flexibilisator
Gebruikte bronnen: