Watertoren
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een watertoren is een torenachtig bouwwerk met een waterreservoir op grote hoogte dat zorgt voor een constante waterdruk in het aangesloten waterleidingnet door middel van hydrostatische druk.
Omschrijving
Watertorens spelen van oudsher een belangrijke rol in de drinkwatervoorziening door het leveren van water onder druk en het functioneren als buffer en reserveopslag. Het principe is gebaseerd op het hoogteverschil tussen het waterniveau in het reservoir bovenin de toren en het tappunt in het leidingnet; dit hoogteverschil bepaalt de waterdruk. Hoe hoger het waterreservoir, hoe hoger de druk. Voor een optimale waterdruk in het netwerk, meestal rond de 30 meter waterkolom (mwk), wordt het reservoir op de benodigde hoogte geplaatst. Bij te lage druk (minder dan 20 mwk) is het debiet uit de kraan te laag, terwijl te hoge druk (meer dan 40 mwk) lekkages kan veroorzaken. Watertorens vangen schommelingen in het waterverbruik op, zoals piekverbruiken, en vormen een reserve bij uitval van de wateraanvoer. De constructie bestaat doorgaans uit een reservoir op een torenschacht, opgetrokken uit materialen zoals beton, staal of metselwerk.
Functie en Principe
De voornaamste functie van een watertoren is het handhaven van een constante waterdruk in het leidingnet, dankzij de hydrostatische druk die ontstaat door het hooggeplaatste waterreservoir. Het hoogteverschil tussen het waterpeil in het reservoir en de afnamepunten bepaalt de druk in het netwerk. De ideale afleverdruk ligt rond de 30 meter waterkolom (mwk). Daarnaast functioneren watertorens als buffer om pieken in het waterverbruik op te vangen en dienen ze als waterreserve bij storingen in de aanvoer. Ook kunnen ze drukstoten in het leidingnet helpen absorberen.
Bouw en Historie
Watertorens bestaan uit een reservoir, vaak bovenaan geplaatst, en een dragende torenconstructie. Ze worden gebouwd met materialen zoals beton, staal en metselwerk. De hoogte en inhoud van het reservoir worden afgestemd op het verzorgingsgebied. Het reservoir wordt beschermd tegen weersinvloeden en zonlicht. Historisch gezien werden watertorens vanaf de tweede helft van de negentiende eeuw gebouwd, aanvankelijk met pompen aangedreven door stoommachines, later door dieselmotoren en tegenwoordig veelal elektronisch geregeld. Hoewel moderne pompinstallaties en laaggelegen reservoirs de functie van drukhandhaving deels hebben overgenomen, zijn veel watertorens bewaard gebleven en worden sommigen nog gebruikt voor reserve en bufferen, of hebben een nieuwe bestemming gekregen.
Vergelijkbare termen
Waterreservoir
Gebruikte bronnen: