Waterkeringen
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een waterkering is een object, constructie of natuurlijke verhoging die functioneert om (oppervlakte)water tegen te houden en zo achterliggend land te beschermen tegen overstromingen.
Omschrijving
Waterkeringen vormen de grens tussen verschillende waterpeilgebieden of beschermen land tegen water van zeeën, meren en rivieren. Ze zijn cruciaal voor het voorkomen van overstromingen, met name in laaggelegen gebieden zoals Nederland. Waterkeringen kunnen worden ingedeeld in primaire waterkeringen, die beschermen tegen buitenwater (zoals zee en grote rivieren), en regionale (of secundaire) waterkeringen, die beschermen tegen binnenwater. Voorbeelden van waterkeringen zijn dijken, dammen, duinen, stormvloedkeringen, sluizen, kades, en hoge gronden. Ook bouwkundige hulpmiddelen zoals membranen en folies die vochttransport tegengaan, worden wel waterkering genoemd.
Het beheer van waterkeringen omvat activiteiten zoals inspectie, onderhoud en bediening van kunstwerken. Dit is essentieel voor de blijvende instandhouding van de waterkering en het voldoen aan veiligheidseisen. Bij het ontwerp en beheer wordt rekening gehouden met factoren zoals klimaatverandering en stijgende waterstanden. Er zijn diverse typen waterkeringen en de toepassing hangt af van de locatie en het soort water.
Typen Waterkeringen
Waterkeringen worden onderscheiden naar het water waartegen ze beschermen en het gebied dat ze beveiligen. Juridisch worden ze vaak ingedeeld in primaire waterkeringen, regionale (secundaire) waterkeringen en overige waterkeringen. Primaire waterkeringen bieden bescherming tegen buitenwater, zoals de Noordzee, Waddenzee, grote meren en rivieren. Regionale waterkeringen beschermen tegen binnenwater, zoals meren, kleinere rivieren en kanalen, en liggen vaak binnen de dijkringen van primaire keringen. Fysiek kunnen waterkeringen diverse vormen aannemen, waaronder dijken, dammen, duinen, en kunstwerken zoals sluizen en stormvloedkeringen.
Toepassingen en Multifunctioneel Gebruik
Waterkeringen dienen primair om overstromingen te voorkomen en waterstanden te beheersen. Naast deze beschermende functie kunnen waterkeringen ook andere functies vervullen. In Nederland wordt bijvoorbeeld gekeken naar multifunctioneel gebruik waarbij waterveiligheid gecombineerd wordt met ruimtelijke functies zoals wonen, werken of infrastructuur. Hoewel waterkeringvreemde objecten potentieel zwakke plekken kunnen zijn, leidt toenemende stedelijke druk en maatschappelijk belang tot meer aandacht voor medegebruik. Voorbeelden van kunstwerken binnen waterkeringen zijn coupures, sluizen en gemalen.
Vergelijkbare termen
Dijken
Gebruikte bronnen: