Wandtapijten
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Wandtapijten zijn met de hand geweven textiele kunstwerken met ingeweven versieringen of voorstellingen, geweven in linnenbinding waarbij de schering volledig wordt afgedekt door de inslag.
Omschrijving
Wandtapijten dienden oorspronkelijk om koude binnenmuren te isoleren en tocht te weren, maar de decoratieve functie werd later het belangrijkst. Vanwege hun kostbaarheid werden wandtapijten lange tijd gezien als een investering. Ze waren mobiel en konden relatief eenvoudig worden meegenomen tussen verschillende residenties van vorsten en edellieden. Naast hun decoratieve waarde hebben wandtapijten ook een akoestisch effect. De termen 'gobelin' of 'aubusson' worden soms gebruikt, maar deze verwijzen eigenlijk naar beroemde werkplaatsen waar wandtapijten werden gemaakt.
Historische context en functie
In de middeleeuwen hadden wandtapijten een praktische functie: ze beschermden tegen vochtig en koud weer, bedekten sobere muren en konden grote ruimtes opdelen voor meer comfort. Grote wandtapijten vereisten veel arbeid en waren kostbaar. Door de geschiedenis heen werden wandtapijten beschouwd als teken van rijkdom en macht. Ze werden gebruikt voor het verfraaien van kastelen en in kerken voor speciale gelegenheden. Met de komst van gemechaniseerde weefgetouwen konden effen stoffen sneller en goedkoper worden geproduceerd, maar complexe wandtapijten bleven handwerk voor ervaren wevers en bleven daardoor duur.
Bekende voorbeelden en collecties
Bekende reeksen wandtapijten zijn onder andere 'De Dame à la Licorne' (La Dame et la Licorne) en de 'Handelingen der Apostelen'. De grootste collectie wandtapijten is in het bezit van de Spaanse Kroon, met ruim acht kilometer aan Vlaamse wandtapijten. Ook de 136 wandtapijten in de Wawelburcht in Krakau zijn beroemd. Daarnaast zijn er historische wandtapijten die specifieke gebeurtenissen uitbeelden, zoals de zes Zeeuwse wandtapijten die de strijd van de Zeeuwen tegen de Spanjaarden in de Tachtigjarige Oorlog weergeven.
Gebruikte bronnen: