Wanden-dak-methode
Laatst bijgewerkt: 27-12-2025
Definitie
De wanden-dak-methode is een bouwmethode voor ondergrondse constructies, zoals tunnels en parkeergarages, waarbij eerst de zijwanden ondergronds worden gerealiseerd en direct daarop het dak op of nabij maaiveldniveau wordt gebouwd, waarna de rest van de bouw onder het afgesloten dak plaatsvindt.
Omschrijving
Deze methode, ook wel bekend als de 'cut-and-cover methode', wordt voornamelijk toegepast in dichtbebouwde stedelijke gebieden waar de bovengrondse hinder van bouwactiviteiten tot een minimum beperkt moet blijven. Dit staat in contrast met de traditionele open bouwputmethode, die vaak onpraktisch of onwenselijk is in dergelijke omgevingen door de lange duur van bovengrondse verstoringen.
Het proces begint met het aanbrengen van de ondergrondse wanden, bijvoorbeeld door middel van diepwanden, damwanden, combiwanden of groutpalen. Deze wanden kunnen tot aanzienlijke dieptes reiken, tot wel 30 meter. Na het plaatsen van de wanden wordt op maaiveldniveau het dak van de constructie gestort, vaak in gewapend beton. Zodra het dak gereed is en eventueel het maaiveld erboven is hersteld, kan het verkeer en andere bovengrondse functies weer grotendeels hun normale gang gaan. De verdere ontgraving en afbouw van de ondergrondse ruimte vindt dan onder het voltooide dak plaats. Tijdens het ontgraven kunnen tijdelijke horizontale stempels of tussenvloeren worden geplaatst om de zijwanden te ondersteunen en vervormingen door gronddruk te voorkomen. Na het bereiken van de gewenste diepte wordt de definitieve vloer aangebracht en volgt de verdere afbouw en installatie.
Voordelen en Toepassingen
De belangrijkste drijfveer voor de wanden-dak-methode is het minimaliseren van hinder op het maaiveld en het verkorten van de bovengrondse bouwtijd. Dit is cruciaal voor projecten in drukke stadscentra, onder bestaande spoorlijnen of vliegvelden, waar continuïteit van infrastructuur en beperking van overlast essentieel zijn.
Voorbeelden van projecten in Nederland waarbij de wanden-dak-methode is toegepast, zijn onder andere de Haagse tramtunnel, de Willem van Oranjetunnel in Delft en delen van de Noord/Zuidlijn in Amsterdam. Ook bij de aanleg van de A2-tunnel in Maastricht en de toekomstige Tunnel Zuidas in Amsterdam wordt deze methode (deels) gebruikt. De methode maakt het mogelijk om onder de grondwaterspiegel te bouwen, eventueel door te werken met overdruk onder de dakplaat om bronbemaling te beperken.
Gebruikte bronnen: