Wandbespanning
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Wandbespanning is een constructie van tengels en een drager van textiel of papier, die aan een muur wordt aangebracht om deze te bedekken.
Omschrijving
Wandbespanning is een methode om wanden te bekleden die historisch werd toegepast, met name bij ongespouwde muren, om diverse redenen zoals het vermijden van vochtdoorslag, het afschermen van oneffenheden en het verbeteren van de akoestiek en warmte-isolatie. Tegenwoordig wordt wandbespanning nog steeds toegepast, vooral in monumentale panden, vanwege de esthetische waarde en akoestische voordelen. De constructie bestaat uit een houten raamwerk van latten (betengeling) dat op of voor de muur wordt geplaatst. Op dit raamwerk wordt vervolgens een drager gespannen, traditioneel van linnen of jute. Hierop kunnen lagen grondpapier worden aangebracht voor stevigheid, waarna de uiteindelijke afwerking volgt in de vorm van behang, textiel of leer. De luchtspouw die ontstaat tussen de muur en de bespanning draagt bij aan isolatie en het voorkomen van vochtproblemen. Om beschadiging te voorkomen, vooral door rugleuningen van stoelen, werd wandbespanning vaak boven een lambrisering of stoelplank aangebracht.
Materialen en techniek
Voor de onderconstructie worden latten, ook wel tengels of grondhout genoemd, gebruikt voor de betengeling. Als drager worden traditioneel linnen of jute gebruikt, strak gespannen op het houten frame. Hierop kunnen lagen grondpapier worden aangebracht, bestaande uit natte velletjes zacht papier en eventueel een laag hard papier. De uiteindelijke afwerking kan bestaan uit papieren behang, textiel (zoals damastzijden, wol, polyester, zijde, katoen, flanel of heavy satin) of zelfs leer. Soms wordt een extra laag molton of synthetisch materiaal toegevoegd voor een verdikkend effect. De bespanningsstof wordt met spelden op spanning gezet en vervolgens gefixeerd met nietjes. De randen kunnen worden afgewerkt met een koord, band of latje. De techniek van wandbespannen is een arbeidsintensief proces dat vakmanschap vereist. Bij stoffen wandbespanningen worden de stoffen die op baanbreedte worden geleverd op patroon aan elkaar genaaid voordat ze op de tengellatten worden gespannen.
Toepassing en voordelen
Wandbespanning werd vroeger veel gebruikt bij ongespouwde muren om vochtdoorslag te voorkomen en oneffenheden te verbergen. De luchtspouw fungeerde als isolatie tegen kou en vocht. Tegenwoordig wordt wandbespanning met name gewaardeerd om zijn esthetische en akoestische eigenschappen. Het kan zorgen voor een warme, authentieke uitstraling en een rustgevende sfeer. Akoestische wandbespanningen, vaak met absorptieplaten achter de stof, reduceren nagalm en lawaai en dragen bij aan een gebalanceerde ruimteakoestiek. Wandbespanning wordt toegepast in diverse interieurs, zowel klassiek als modern, en komt nog veel voor bij monumentenpanden. Het kan ook helpen bij het versterken van het isolerend effect bij historische buitenmuren waar isolatie aan de buitenzijde niet mogelijk is.
Vergelijkbare termen
Wandbekleding
Gebruikte bronnen: