Vulstof
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een vulstof is een fijnkorrelig materiaal dat aan bouwmaterialen zoals beton, mortel, cement, asfalt en kunststoffen wordt toegevoegd om de eigenschappen te beïnvloeden, zoals verwerkbaarheid, dichtheid, sterkteontwikkeling en duurzaamheid.
Omschrijving
In de bouw worden vulstoffen gebruikt in diverse toepassingen. Ze dienen niet alleen om ruimtes op te vullen, maar spelen een cruciale rol in de prestaties van het eindproduct. Vulstoffen zijn meestal fijner dan 63 µm en kunnen van natuurlijke, kunstmatige, industriële of gerecyclede oorsprong zijn. In beton verhogen ze de samenhang en stabiliteit van de specie en verbeteren ze de structuur en dichtheid van het verharde beton. Afhankelijk van het type kunnen vulstoffen inert zijn of een bindmiddelfunctie hebben die bijdraagt aan de sterkteontwikkeling.
Toepassingen en soorten vulstoffen
Vulstoffen worden breed toegepast in de bouw. In beton en mortel worden ze gebruikt om de hoeveelheid fijn materiaal aan te vullen, de verwerkbaarheid te verbeteren en bij te dragen aan de sterkteontwikkeling. Voorbeelden van vulstoffen in beton zijn kalksteenmeel en kwartsmeel (inerte vulstoffen, type I) en poederkoolvliegas en silicafume (vulstoffen met bindmiddelfunctie, type II). In asfalt is vulstof (fractie < 0,063 mm) een essentieel bestanddeel naast steenslag, zand en bitumen. Vulstoffen worden ook toegevoegd aan kunststoffen, zoals PTFE (Teflon), om eigenschappen zoals slijtvastheid en bestendigheid tegen kruip te verbeteren. Daarnaast worden vulstoffen gebruikt in producten zoals keramiek, bakstenen, dakpannen en gietvloeren. Tras, gemalen tufsteen, wordt als vulstof gebruikt in metsel- en voegmortel en pleister om deze dichter, sterker en waterwerend te maken. Gips kan in watervrije vorm als vulstof in de bouw worden toegepast.
Herkomst en eigenschappen
Vulstoffen in de bouw kunnen afkomstig zijn uit natuurlijke bronnen, zoals zand, grind en steenmeel verkregen uit kalksteen of siliciumdioxide. Ook industriële restproducten, zoals poederkoolvliegas van elektriciteitscentrales en gemalen gegranuleerde hoogovenslak, worden als vulstof gebruikt. Daarnaast kunnen gerecyclede materialen dienen als vulstof, bijvoorbeeld vermalen sloopbeton of verwerkt asbestafval. Sommige vulstoffen, zoals poederkoolvliegas en silicafume, hebben puzzolane eigenschappen, wat betekent dat ze in combinatie met water en calciumhydroxide (gevormd bij de hydratatie van cement) reageren en bijdragen aan de sterkte van het materiaal. Kleurstoffen in poedervorm worden ook als type I vulstof beschouwd en beïnvloeden de kleur, maar kunnen ook de waterbehoefte van een mengsel vergroten.
Vergelijkbare termen
Opvulmiddel
Gebruikte bronnen: