Vrijvervalriolering
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Vrijvervalriolering is een rioleringssysteem waarbij afvalwater en/of hemelwater door de zwaartekracht via leidingen met afschot wordt afgevoerd zonder gebruik van pompen over de gehele lengte.
Omschrijving
Bij vrijvervalriolering zorgt de zwaartekracht ervoor dat water van een hoger gelegen punt naar een lager gelegen punt stroomt. De rioolbuizen worden onder een kleine helling aangelegd, waardoor het water op natuurlijke wijze de juiste kant op gaat, richting een verzamelpunt zoals een rioolgemaal of afvalwaterzuiveringsinstallatie. Dit type riolering wordt veel toegepast in stedelijke gebieden en hoger gelegen delen van Nederland. Hoewel vrijvervalriolering voornamelijk op zwaartekracht werkt, kunnen er binnen een vrijvervalstelsel wel pompen, gemalen of andere constructies aanwezig zijn om het water verder te transporteren naar de zuivering. Voor een goede werking moeten de buizen nauwkeurig en vaak op aanzienlijke diepte worden aangelegd om voldoende helling te garanderen.
Materialen en diameters
Voor vrijvervalriolering worden diverse materialen gebruikt, waaronder betonnen buizen, gres (keramisch materiaal) en kunststof (zoals HDPE of PVC). De diameter van de buizen kan sterk variëren, afhankelijk van de benodigde afvoercapaciteit, van 250 mm tot wel 2200 mm. Bij de aanleg van riolering is het belangrijk om rekening te houden met belastingen door grond- en verkeersdruk.
Soorten vrijvervalstelsels
Vrijvervalriolering kan worden onderverdeeld in verschillende typen rioolstelsels. Bij een gemengd stelsel worden afvalwater en hemelwater via hetzelfde buizensysteem afgevoerd naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie. Bij een gescheiden stelsel wordt afvalwater apart ingezameld en naar de zuivering getransporteerd, terwijl hemelwater via een apart systeem wordt afgevoerd, vaak naar oppervlaktewater of geïnfiltreerd wordt. Een verbeterd gescheiden stelsel heeft een verbinding tussen het vuilwater- en hemelwatersysteem, waarbij bij regenbuien het eerste regenwater met de meeste vervuiling alsnog naar de zuivering wordt geleid.
Verschil met mechanische riolering
In tegenstelling tot vrijvervalriolering, waarbij zwaartekracht dominant is, maakt mechanische riolering gebruik van pompen om afvalwater te transporteren. Drukriolering en vacuümriolering zijn voorbeelden van mechanische riolering, die vaak worden toegepast in gebieden waar vrijvervalriolering minder praktisch of te duur is, zoals in het buitengebied met verspreide bebouwing.
Gebruikte bronnen: