Vorktracering
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een vorktracering is een vorm van tracering of maaswerk in vensters en nissen, waarbij de stijlen zich in de top van een spitsboog splitsen in twee of meer armen, vaak in een Y-vorm.
Omschrijving
Tracering is een decoratieve onderverdeling van een raam of muuropening met stijlen, voornamelijk in het bovenste gedeelte. Maaswerk is de algemene term voor het opengewerkte deel. Vorktraceringen komen met name voor in de gotische en neogotische bouwkunst en zijn, naast decoratief, functioneel om grote glasvlakken, zoals glas-in-lood, te ondersteunen en te beschermen tegen windbelasting. De meest eenvoudige vorm van een vorktracering bestaat uit een stijl die zich bovenaan splitst in twee armen, wat resulteert in een Y-vorm, ook wel 'enkele vork' of 'vorkmontant' genoemd. Er bestaan ook complexere vormen met meerdere vertakkingen. Vorktraceringen kunnen vervaardigd zijn uit natuursteen, baksteen of soms metaal, zoals gietijzer.
Toepassing en verschijningsvormen
Vorktraceringen zijn te vinden in het boogveld van gotische spitsboogvensters en nissen. Naast de 'enkele vork' (Y-vorm) bestaan er ook 'dubbele vorken' en andere variaties waarbij de stijlen op verschillende manieren kunnen vertakken. Soms hebben de buitenste bogen van een vorktracering een minder hoge spitspunt dan de binnenste. Naast open traceringen in vensters die vaak voorzien zijn van glas (zoals glas-in-lood), bestaat er ook 'blind maaswerk' of 'blindtracering', waarbij de tracering niet open is maar gevuld met het bouwmateriaal van de muur. Bakstenen vorktraceringen zijn vanwege hun eenvoud goed toepasbaar, ook bij zogenaamde 'slaphangende' vorktraceringen. Het maaswerk, inclusief vorktraceringen, kan gedragen worden door deelzuiltjes of montanten (stijlen).
Vergelijkbare termen
Profielgraven
Gebruikte bronnen: