Verwering
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Verwering is het natuurlijke proces waarbij gesteenten, mineralen of andere materialen aan of nabij het aardoppervlak afgebroken of veranderd worden door invloed van weersomstandigheden, klimaat en organismen.
Omschrijving
Bij verwering verandert de samenstelling of structuur van het materiaal, maar in tegenstelling tot erosie wordt het materiaal zelf niet verplaatst. Het proces kan mechanisch, chemisch of biologisch (organogeen) van aard zijn. Fysische of mechanische verwering breekt het materiaal in kleinere stukken zonder de samenstelling te veranderen, bijvoorbeeld door vorst-dooi cycli. Chemische verwering verandert de samenstelling van het materiaal door chemische reacties, zoals de aantasting van mineralen door water of de vorming van roest bij ijzer. Organogene verwering wordt veroorzaakt door planten en dieren, bijvoorbeeld wortels die materiaal uit elkaar duwen of chemische stoffen afgeven. Verwering kan leiden tot degradatie en schade aan bouwmaterialen en constructies, zoals verkleuring, barsten, afbrokkelen en het verlies van sterkte.
Oorzaken en gevolgen in de bouw
Verwering in de bouw wordt beïnvloed door factoren zoals klimaat en het type bouwmateriaal. Materialen met een hoge porositeit, zoals bepaalde oude bakstenen en kalkmortel, zijn gevoeliger voor vochtopname, wat verwering versnelt. Een te lage betondekking bij beton of verkeerde voegspecie kan ook bijdragen aan schade. Gevolgen van verwering in de bouw zijn onder meer constructieve schade zoals scheurvorming, betonrot en afbrokkeling, maar ook esthetische schade zoals vlekken en loslatend pleisterwerk. Goed ontwerp, juiste materiaalkeuze, correcte uitvoering van details en regelmatig onderhoud zijn essentieel om verweringsschade te beperken en de levensduur van een gebouw te verlengen.
Preventie en bescherming
Om bouwmaterialen te beschermen tegen verwering kunnen verschillende maatregelen worden genomen. Het aanbrengen van waterkerende lagen of vochtmembranen kan optrekkend vocht tegengaan. Bij natuursteen kan de keuze voor een weervaste soort belangrijk zijn. Ook het toepassen van dekstenen op muren kan helpen om ze te beschermen tegen weersinvloeden. Innovaties zoals zelfreinigend beton, dat door een fotokatalytisch proces organische vervuiling afbreekt en wegspoelt met regenwater, dragen bij aan het verminderen van aanslag en verwering.
Vergelijkbare termen
Erosie
Gebruikte bronnen: