Verticale-as
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een denkbeeldige lijn die loodrecht op een horizontaal vlak staat.
Omschrijving
In de bouwkunde kan de term 'verticale as' op verschillende manieren worden geïnterpreteerd, afhankelijk van de context. Het kan verwijzen naar een denkbeeldige lijn in het midden van een symmetrisch gebouw (zoals bij centraalbouw), die de gerichtheid van het bouwwerk op het midden aangeeft. Bij bouwtechnisch tekenen zijn verticale stramienlijnen hulpmiddelen die, samen met horizontale lijnen, een assenstelsel vormen om belangrijke punten of doorsneden in een bouwwerk aan te duiden. De stabiliteit van een constructie heeft ook betrekking op de weerstand tegen horizontale krachten, waarbij een goede overdracht van krachten naar stabiele bouwdelen, zoals de fundering, belangrijk is. Verticale elementen zoals stijlen (staanders) vormen het verticale deel van een geraamte en zijn essentieel voor de stabiliteit van het gebouw.
Verticale doorsnede
Een verticale doorsnede is een tekening waarbij een gebouw of object langs een verticale lijn wordt doorgesneden om de inwendige delen en hoogtes zichtbaar te maken. Dit is vergelijkbaar met een grondplan, maar dan verticaal doorsneden. Bij bouwtechnisch tekenen is een doorsnede altijd verticaal.
Stabiliteit en verticale elementen
Stabiliteit in de bouwkunde betekent dat een constructie in evenwicht blijft en niet bezwijkt onder belastingen. Verticale delen, zoals stijlen in een geraamte, zijn cruciale verticale steunstructuren. Horizontale belastingen zorgen voor buigende momenten in verticale constructies. Stabiliteitsverbanden met diagonale elementen helpen horizontale belastingen af te dragen en verbeteren de stijfheid en stabiliteit. Verticale trekstangen kunnen worden toegepast bij kalkzandsteen bouwsystemen om de stabiliteit bij wanden te verbeteren door kantelen tegen te gaan.
Vergelijkbare termen
Loodlijn
Gebruikte bronnen: