Versiering
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Versiering, ook wel ornament genoemd, omvat decoratieve elementen die aan een bouwwerk worden toegevoegd om het esthetisch aantrekkelijker te maken, zonder een constructieve functie te hebben.
Omschrijving
Versieringen kunnen in diverse vormen voorkomen, zoals lijsten, hoekornamenten, rozetten, consoles en pilasters. Ook specifieke toepassingen zoals boogfriezen, spekbanden en lofwerk worden als versiering gezien. Deze elementen worden aangebracht op verschillende delen van een gebouw, waaronder gevels, plafonds en rondom openingen zoals deuren en vensters. Het doel van versiering is het verfraaien en opluisteren van een gebouw. Historisch gezien speelden ornamenten een belangrijke rol in diverse bouwstijlen, waarbij de vorm en functie konden variëren afhankelijk van de architect, regio of periode. In de moderne architectuur wordt versiering soms minder prominent toegepast, met nadruk op functionaliteit, maar het kan nog steeds dienen om accenten te leggen of verhalen te vertellen.
Soorten versieringen en toepassingen
Versieringen kennen een breed scala aan vormen en toepassingen in de bouwkunst. Voorbeelden hiervan zijn profileringen en lijstwerk, zoals perklijsten en kooflijsten, die langs randen en overgangen worden aangebracht. Hoekornamenten en rozetten worden vaak gebruikt op specifieke punten voor extra accent. Consoles, uitkragende elementen, kunnen zowel een dragende functie suggereren als puur decoratief zijn. Pilasters zijn platte, decoratieve zuilen die uit een muur steken. Ook specifieke metselwerkverbanden of horizontale stroken in afwijkend materiaal, zoals een spekband of muizentand, worden als gevelversiering toegepast. Reliëfs en beeldhouwwerk voegen plastische decoratie toe aan oppervlakken. Lofwerk is een specifieke vorm van versiering die bladeren nabootst en onder andere aan gevels en plafonds te vinden is. In de gotische architectuur komen versierde bogen en archivolten voor, evenals topgeveldecoraties. In vroegere stijlperioden werden ornamenten, zoals festoenen en guirlandes, veelvuldig gebruikt en droegen bij aan de esthetiek van gebouwen.
Vergelijkbare termen
Decoratie
Gebruikte bronnen: