Vermiculiet
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Vermiculiet is een natuurlijk mineraal dat bij verhitting sterk uitzet en wordt toegepast als lichtgewicht isolatiemateriaal met goede brandwerende en vochtabsorberende eigenschappen.
Omschrijving
Ruwe vermiculiet is een gehydrateerd magnesium-ijzer-aluminium-silicaat met een gelaagde structuur. Door het snel verhitten van dit mineraal tot temperaturen tussen 900 en 1200 °C, verdampt het aanwezige water en 'schilfert' het materiaal open. Dit proces, expansie of exfoliatie genoemd, zorgt ervoor dat het volume van de korrels met wel tien keer toeneemt, vergelijkbaar met popcorn. Het resultaat is een zeer lichtgewicht, poreus materiaal met ingesloten lucht, wat zorgt voor de isolerende werking. Vanwege de onbrandbaarheid en hittebestendigheid tot circa 1200 °C is vermiculiet uitermate geschikt voor brandwerende toepassingen in de bouw, zoals in schoorsteenkanalen, open haarden en als toeslagstof in brandwerende mortels en pleisters. De korrels zijn onoplosbaar in water en organische oplosmiddelen en chemisch neutraal. Het is belangrijk om te weten dat sommige vermiculietafzettingen in het verleden asbest hebben bevat, met name uit een mijn in Libby, Montana. Daarom is het essentieel om de herkomst en kwaliteit van vermiculiet te verifiëren om zeker te zijn dat het vrij is van asbestverontreiniging en om gezondheidsrisico's te vermijden. Bij het verwerken van vermiculiet dient, zeker bij twijfel over de aanwezigheid van asbest, stofvorming geminimaliseerd te worden en geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen te worden gedragen.
Toepassingen in de Bouw
Vermiculiet kent diverse toepassingen in de bouw vanwege zijn unieke eigenschappen. Het wordt gebruikt als los isolatiemateriaal om holle ruimtes, zoals schoorsteenkanalen, op te vullen. Als toeslagstof in cement en gipsmortels verbetert het de isolerende en brandwerende eigenschappen van pleisterwerk en lichtbeton. Vermiculietplaten worden geperst voor gebruik als brandwerende panelen, scheidingswanden en plafondtegels. Daarnaast wordt het toegepast als brandwerende vulling in leidingschachten en spouwmuren.
Eigenschappen
Belangrijke eigenschappen van vermiculiet in de context van de bouw zijn onder andere de lage thermische geleidbaarheid, wat resulteert in goede isolatiewaarden (lambda-waarde tussen 0,045 en 0,080 W/mK). Het is onbrandbaar (klasse A1) en bestand tegen zeer hoge temperaturen, met een smeltpunt rond 1350 °C. Geëxpandeerd vermiculiet heeft een zeer laag soortelijk gewicht (ca. 70-140 kg/m³), waardoor het totale gewicht van constructies vermindert. Het materiaal is vochtabsorberend en chemisch inert.
Vergelijkbare termen
Isolatiemortel
Gebruikte bronnen: