Verkropt
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Verkropt verwijst naar een vormgeving in de bouwkunde waarbij een element, zoals een lijst of beslag, een knik, bocht of duidelijke 'sprong' maakt ten opzichte van het vlak waarin het zich bevindt of ten opzichte van een aansluitend deel.
Omschrijving
De term 'verkropt' wordt in de bouwkunde gebruikt om een specifieke vorm van een bouwdeel of element te beschrijven. Het duidt op een onderbreking in de rechte lijn of het vlak, waarbij het element een uitwijking vertoont. Dit kan voorkomen bij horizontale lijsten die de lijn van de gevel volgen bij uitspringende delen zoals pilasters, of bij hang- en sluitwerk waarbij een deel van het beslag gebogen is om een specifieke montage of functie mogelijk te maken. Het doel van verkroppen kan zowel esthetisch zijn (het volgen van gevelvormen) als functioneel (het mogelijk maken van bepaalde bewegingen of plaatsingen).
Toepassingen en synoniemen
Verkroppen komt onder andere voor bij kroonlijsten en daklijsten waar deze de lijn van de gevel volgen bij risalieten of pilasters, waardoor de lijst als het ware 'uitspringt' om het verticale element te bedekken. Ook bij hang- en sluitwerk, zoals scharnieren of deurknoppen, wordt de term gebruikt wanneer een deel van het beslag een hoek of knik heeft voor functionaliteit. Verkropte gutsen zijn een voorbeeld bij gereedschappen. Andere termen die soms in de plaats van verkropt worden gebruikt zijn verstekt, omgetrokken of (om)gekornist.
Vergelijkbare termen
Gebogen
Gebruikte bronnen: