Vergrendeling
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een mechanisme in de bouw dat dient om beweging van onderdelen te voorkomen of te beperken, vaak ten behoeve van afsluiting, veiligheid of positionering.
Omschrijving
Vergrendeling wordt toegepast op diverse bouwkundige elementen zoals deuren, ramen en poorten om deze af te sluiten en te beveiligen. Het kan gaan om mechanische middelen zoals grendels, sloten en pinnen of elektromechanische systemen. Naast beveiliging van toegang, kan vergrendeling ook zorgen voor het fixeren van bouwelementen, zoals het vastzetten van een beweegbare brug in gesloten stand of het borgen van een bouwstempel voor stabiliteit. Bij deuren met elektromechanische meerpuntssluitingen kan dichttrekken al leiden tot automatische vergrendeling, wat bijdraagt aan inbraakwering. Ook bij specifieke systemen, zoals schuifdeursystemen, kan vergrendeling een rol spelen in de bediening en functionaliteit. In bredere zin kan 'vergrendelen' ook verwijzen naar het blokkeren van processen, bijvoorbeeld het voorkomen van ongewenste indringing bij cyberbeveiliging of het vastzetten van onderdelen in gereedschap.
Toepassingen en materialen
Vergrendelingen worden in de bouw gebruikt voor een breed scala aan toepassingen. Bij deuren en ramen zorgen ze voor beveiliging en gecontroleerde toegang. Bij beweegbare bruggen voorkomen ze ongewenste beweging. In de logistiek en transportsector kunnen vergrendelingen worden toegepast, evenals in de machinebouw en chemische industrie. Materialen variëren en kunnen onder meer staal, messing, aluminium en RVS omvatten.
Vergrendeling in verschillende contexten
Het concept van vergrendeling is ook terug te vinden in andere bouwgerelateerde contexten. Bijvoorbeeld bij landmeetkundige baken met automatische vergrendeling. Ook kan het voorkomen bij specifieke verbindingen zoals een pen-en-gat verbinding die wordt vergrendeld. In de context van zelfverdichtend beton wordt gesproken over het voorkomen van 'blokkeren', wat functioneel overeenkomt met een ongewenste vergrendeling van de materiaalstroom. Bij evacuatieplannen is het correct omgaan met de vergrendeling van deuren van belang voor een vlotte en veilige uitstroom. In de cyberbeveiliging kan 'vergrendelen' duiden op het ontoegankelijk maken van systemen, bijvoorbeeld door ransomware.
Vergelijkbare termen
Sluiting
Gebruikte bronnen: