Verdwijnpunt
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een verdwijnpunt is het punt in een perspectieftekening waarop parallelle lijnen uit de werkelijkheid samenkomen.
Omschrijving
In de perspectieftekening, die gebruikt wordt om driedimensionale objecten op een plat vlak weer te geven, zijn verdwijnpunten cruciaal voor het suggereren van diepte en ruimtelijkheid. Evenwijdige lijnen lijken in de verte naar één of meerdere verdwijnpunten op de horizon te convergeren. De locatie van het verdwijnpunt hangt af van het standpunt van waaruit het object wordt bekeken. In de architectuur en bouwkunde worden perspectieftekeningen met verdwijnpunten toegepast om ontwerpen realistisch te visualiseren, bijvoorbeeld in sfeertekeningen of 3D-presentaties.
Soorten perspectief en verdwijnpunten
Afhankelijk van het aantal verdwijnpunten zijn er verschillende soorten perspectief. Bij éénpuntsperspectief (ook wel centraal perspectief genoemd) convergeren alle lijnen die loodrecht van de kijker weglopen naar één centraal verdwijnpunt op de horizon. Horizontale en verticale lijnen die evenwijdig aan het tafereel lopen, blijven in de tekening horizontaal en verticaal. Bij tweepuntsperspectief, toegepast wanneer een object onder een hoek wordt bekeken, zijn er twee verdwijnpunten op de horizon waarnaar verschillende groepen evenwijdige lijnen lopen. Verticale lijnen blijven hierbij doorgaans verticaal. Drie- of meerpuntsperspectief wordt gebruikt om extra diepte en hoogte of laagte weer te geven, waarbij verticale lijnen naar een derde verdwijnpunt boven of onder de horizon lopen. Een uitzondering is het omgekeerd perspectief, dat vooral in de icoonkunst voorkomt, waarbij lijnen juist uiteenlopen in plaats van samenkomen, wat het verdwijnpunt als het ware in de beschouwer legt.
Vergelijkbare termen
Horizonlijn
Gebruikte bronnen: