Verdichtingsgraad
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De verdichtingsgraad is een maat voor de mate waarin grond of een ander granulair materiaal is samengepakt ten opzichte van de maximaal mogelijke dichtheid, vaak uitgedrukt als een percentage van de Modified Proctor dichtheid of de normale Proctor dichtheid.
Omschrijving
De verdichtingsgraad is een cruciale factor in de civiele techniek en bouw, met name bij grondwerken en de aanleg van funderingen, wegen en dijken. Een hogere verdichtingsgraad betekent dat de deeltjes in het materiaal dichter op elkaar gepakt zijn, waardoor het draagvermogen toeneemt en ongewenste zettingen worden geminimaliseerd. Dit is essentieel voor de stabiliteit en duurzaamheid van constructies. De maximaal haalbare dichtheid wordt bepaald met laboratoriumproeven zoals de (Modified) Proctor-test, waarbij het optimale vochtgehalte voor maximale verdichting wordt vastgesteld. In de praktijk wordt verdichting bereikt door mechanische middelen zoals walsen, trilplaten of stampers, afhankelijk van het type grond en de vereiste verdichtingsdiepte en -graad. Voor funderingen en wegenbouw worden vaak verdichtingsgraden van 95% of hoger geëist, uitgedrukt als percentage van de Proctor dichtheid. Onvoldoende verdichting kan leiden tot problemen zoals verzakkingen, scheurvorming en verminderde draagkracht, wat de levensduur van de constructie negatief beïnvloedt.
Bepaling van de verdichtingsgraad
De verdichtingsgraad van grond in de praktijk kan op verschillende manieren worden gemeten om te controleren of de vereiste dichtheid is behaald. De Proctorproef is een laboratoriumtest om de maximale haalbare dichtheid en het optimale vochtgehalte te bepalen. Veldmethoden om de verdichting te meten omvatten onder andere de dynamische plaatproef (valgewichtdeflectiemeter), de zandkegelproef, en het gebruik van een nucleaire densitometer of een Clegg Impact Soil Tester. Daarnaast kan de verdichting in-situ worden gecontroleerd met de steekringmethode.
Verdichting van beton
Bij betonspecie is verdichting noodzakelijk om ingesloten lucht te verwijderen en zo een dichte en sterke betonconstructie te verkrijgen. Dit wordt meestal gedaan door trillen met bijvoorbeeld een trilnaald of trilbalk. De 'verdichtingsmaat' is een term die specifiek in de betontechnologie wordt gebruikt om de consistentie of verwerkbaarheid van betonspecie te bepalen, en geeft de verhouding weer tussen de oorspronkelijke hoogte van onverdichte specie en de hoogte na verdichten. Onvolledige verdichting van beton kan leiden tot grindnesten, plaatsen waar de grovere toeslagmaterialen zichtbaar zijn door gebrek aan voldoende cementpasta, wat de duurzaamheid en sterkte van het beton aantast.
Vergelijkbare termen
Proctor-test
Gebruikte bronnen: