Veiligheidsharnas
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een veiligheidsharnas, ook wel valharnas of valgordel genoemd, is een persoonlijk beschermingsmiddel (PBM) dat om het lichaam wordt gedragen en dient als essentieel onderdeel van een valbeveiligingssysteem om de gebruiker te beschermen tegen vallen van hoogte.
Omschrijving
Veiligheidsharnassen zijn cruciaal bij werkzaamheden op hoogte, vaak wettelijk verplicht vanaf een bepaalde hoogte (in Nederland meestal 2,5 meter). Ze bestaan uit riemen en gespen die de krachten bij een eventuele val verdelen over de sterkere lichaamsdelen, zoals dijen, bekken, borst en schouders, om ernstig letsel te minimaliseren. Een harnas is altijd onderdeel van een compleet valbeveiligingssysteem, dat ook een ankerpunt en een verbindingsmiddel (zoals een veiligheidslijn, leeflijn of valstopapparaat) omvat. Het correct aantrekken en afstellen van het harnas is essentieel voor de veiligheid. Regelmatige visuele inspectie voor elk gebruik op slijtage en beschadigingen is noodzakelijk, evenals een jaarlijkse keuring door een gecertificeerde partij.
Gebruik en onderhoud
Het correct gebruiken en onderhouden van een veiligheidsharnas is van levensbelang. Voor elk gebruik dient een visuele inspectie te worden uitgevoerd waarbij gecontroleerd wordt op scheuren, slijtage, vervormingen, verkleuringen, brandplekken of de aanwezigheid van chemische stoffen. Ook aanhaakpunten, riemen en ringen moeten worden gecheckt op beschadigingen of roest. Het is belangrijk dat het harnas goed past en de banden niet gedraaid zitten. Naast de dagelijkse controle is een jaarlijkse keuring door een gecertificeerde professional wettelijk verplicht. Een harnas dat een val heeft opgevangen, moet altijd buiten gebruik worden gesteld en gekeurd. Opslag dient droog, in de schaduw, los en geventileerd te gebeuren, weg van chemicaliën en scherpe voorwerpen. Reiniging kan met lauw water en milde zeep, gevolgd door spoelen met helder water en natuurlijk drogen uit direct zonlicht en hittebronnen.
Soorten veiligheidsharnassen
Er bestaan diverse soorten veiligheidsharnassen, afhankelijk van de specifieke werkzaamheden en omstandigheden. Basisharnassen zijn geschikt voor incidenteel gebruik, terwijl comfortabelere of gespecialiseerde harnassen beschikbaar zijn voor frequent of specifiek werk zoals abseilen (met borst- of buik D-ring) of werkzaamheden met warme metalen (hittebestendige harnassen). Er zijn harnassen ontworpen voor algemeen gebruik, maar ook specifieke typen voor klimmen, positioneren of reddingswerkzaamheden. Bij het kiezen van een harnas moet rekening worden gehouden met factoren zoals pasvorm, draagcomfort, veiligheidscertificering (zoals EN 361) en eventuele extra functies zoals lussen voor gereedschap. Harnassen kunnen voldoen aan verschillende Europese normen, afhankelijk van de toepassing (o.a. EN 361, EN 358, EN 813, EN 12841-B).
Vergelijkbare termen
Valbeveiliging
Gebruikte bronnen: