Torx
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Torx is een type schroef- of boutkop met een zespuntige stervormige uitsparing, ontworpen voor een betere krachtoverbrenging en grip bij het vast- en losdraaien.
Omschrijving
Torx is een type aandrijving dat in 1967 is geïntroduceerd als alternatief voor onder andere de kruiskopschroef (Pozidriv of Phillips). De kop van een Torx schroef of bout is voorzien van een zespuntig stervormig gat, aangeduid met TX gevolgd door een getal dat de maat aangeeft (bijvoorbeeld TX20 of T25). Torx onderscheidt zich van andere aandrijvingen door de cilindrische vorm van de uitsparing, in tegenstelling tot de taps toelopende vorm van bijvoorbeeld Pozidriv, wat helpt voorkomen dat het bit uit de schroef slipt. Dit zorgt voor een betere overdracht van kracht van het gereedschap naar de schroef, waardoor monteren makkelijker wordt en schroeven strakker aangedraaid kunnen worden. Ook vermindert het de kans op beschadiging van de schroefkop of het bitje.
Toepassingen en voordelen
Torx schroeven worden veel gebruikt in diverse sectoren, waaronder de bouw en houtbewerking, maar ook in de automobielindustrie en elektronica. Ze zijn bijzonder geschikt voor zwaardere constructies waar een sterke en stabiele verbinding vereist is, zoals bij het bouwen van tuinhuizen, pergola's of overkappingen. In de houtbewerking zijn ze favoriet vanwege hun stevigheid en het gemak waarmee ze in hout gedraaid kunnen worden zonder het materiaal te beschadigen. Een belangrijk voordeel is de superieure grip ten opzichte van andere schroeftypes, wat de kans dat het bitje uit de kop schiet aanzienlijk verkleint. Dit verhoogt niet alleen de efficiëntie en veiligheid tijdens het werken, maar leidt ook tot een langere levensduur van zowel de schroeven als het gereedschap. Daarnaast maakt de Torx-aandrijving een hogere torsiekracht mogelijk, waardoor de schroef meer koppel kan weerstaan zonder te breken of te beschadigen. In openbare ruimtes worden Torx schroeven soms ook gebruikt om onbedoeld of moedwillig losdraaien door vandalen te bemoeilijken, aangezien niet iedereen over het juiste gereedschap beschikt. Specifiek voor houtbouw zijn er Torx houtbouwschroeven met kenmerken zoals een tellerkop voor een groter draagvlak en klembereik, en soms een speciale boorpunt of 'wokkel' om splijten van hout te verminderen en het aantrekeffect te verbeteren.
Gereedschap en varianten
Voor het verwerken van Torx schroeven is specifiek gereedschap nodig met de juiste maat, zoals Torx schroevendraaiers, Torx bits voor schroefboormachines, of Torx sleutels. De maat van het gereedschap moet exact overeenkomen met de maat van de Torx kop. Naast de standaard Torx (TX) zijn er varianten zoals Torx TR (Tamper Resistant), die een pen in het midden hebben voor extra beveiliging tegen ongewenst losdraaien, en E-Torx (External Torx), waarbij de stervorm aan de buitenkant van de schroefkop zit en een dop-achtig gereedschap vereist is. Hoewel Torx TR oorspronkelijk bedoeld was als veiligheidsschroef, is ook hiervoor gereedschap tegenwoordig breed verkrijgbaar.
Vergelijkbare termen
Zeskantsschroef
Gebruikte bronnen: