Tegula
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een tegula is een platte, rechthoekige Romeinse dakpan met opstaande randen aan de lange zijden.
Omschrijving
De tegula werd in de Romeinse oudheid gebruikt als onderdeel van een dakbedekkingssysteem samen met de imbrex. De tegulae werden naast elkaar geplaatst, waarbij de opstaande randen tegen elkaar aan lagen. Over de naad van twee tegulae werd vervolgens een halfronde pan, de imbrex, geplaatst om het dak waterdicht te maken. Dit systeem van tegula en imbrex was wijdverbreid in de Romeinse provincies.
Geschiedenis en verspreiding
De oorsprong van de terracotta dakpan ligt in het oude Griekenland, mogelijk rond 3000 v.Chr. De Romeinen namen het ontwerp, vergelijkbaar met het Siciliaanse type, over en verspreidden het gebruik van tegulae en imbrices in hun rijk. Dit type dakbedekking verving in sommige gebieden de zware en dure natuurstenen platen. Het woord 'tegula' zelf is afgeleid van het Latijnse 'tegō', wat 'bedekken' betekent. In sommige gebieden, zoals in Vlaanderen, kwam het woord 'tegel' pas in gebruik toen dakpannen als dakbedekking werden toegepast. De Romeinse baksteenproductie, inclusief dakpannen zoals de tegula, was vaak gelokaliseerd nabij kleiwinningsgebieden.
Vorm en afmetingen
Een typische Romeinse tegula had een afmeting van ongeveer anderhalve bij twee Romeinse voet, wat neerkomt op circa 45 bij 60 cm. Ze waren dunner en breder dan de huidige bakstenen. De opstaande stroken bevonden zich aan de twee lange zijden. Aan de boven- en onderkant waren er meestal rechthoekige uitsnijdingen zodat de pannen in elkaar pasten. Er bestonden ook speciale tegulae met een schuine zijde, tegulae colliciarum, voor gebruik in hoeken van het dak.
Vergelijkbare termen
Imbrex
Gebruikte bronnen: