Teerlingkapiteel
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een teerlingkapiteel is een type romaans kapiteel dat eruitziet als een kubus of dobbelsteen, waarbij de bovenzijde vierkant is en de onderkant rond, en de zijden hangende halve cirkels vormen.
Omschrijving
Het teerlingkapiteel is het meest voorkomende type van het tektonisch kapiteel, gekenmerkt door zijn eenvoudige, abstracte geometrische vorm. Het dankt zijn naam aan het vroegere woord 'teerling' voor dobbelsteen, vanwege het kubusachtige uiterlijk met afgeronde hoeken. Dit type kapiteel dient als bekroning van een zuil, pijler of pilaster en brengt de last over op een smaller draagvlak.
Historische Toepassing
Het teerlingkapiteel werd sinds de zevende eeuw in Armenië gebruikt en vond vanaf de tiende eeuw toepassing in het westen. Het werd hoofdzakelijk gebruikt in de Longobardische bouwkunst in het Rijnland, Normandië en Engeland. Het knorrenkapiteel is later uit het teerlingkapiteel ontstaan. Teerlingkapitelen kunnen beschilderd zijn om beeldhouwwerk te suggereren.
Context in de Bouwkunst
Kapitelen zijn over het algemeen de bekroning of bovenbeëindiging van een zuil, pijler of pilaster. Ze zijn vaak voorzien van beeldhouwwerk en dragen bij aan het overbrengen van de last. Naast tektonische kapitelen, zoals het teerlingkapiteel, zijn er ook bladkapitelen en iconische kapitelen, die respectievelijk met gestileerde bladeren of afbeeldingen van dieren en/of mensen zijn gedecoreerd.
Vergelijkbare termen
Kubusvormig kapiteel
Gebruikte bronnen: